Sintetik selektsiya

Sintetik selektsiya – selek- tsiyada tanlash uchun duragaylash yo’li b-n chiqarilgan (sintezlangan) boshlang’ich materialdan foydalanishga asoslangan usul. Seda ota-ona juftlarini ularning kelib chiqish joyi va muhit sharoitlari bo’yicha uzokligiga qarab … Read More

Sinuvchanlik

Sinuvchanlik (metallurgiya – da) metallarning ularga muayyan kuch ta’sir ettirilganda hosil bo’ladigan zo’riqishlarga qarshilik ko’rsatish xos- sasi. Metallga ta’sir ettirilgan (et- gan) kuch elastiklik chegarasidan ort- ganda (ya’ni eng katta … Read More

Sinf

Sinf (biologiyada) — sistema- tikada yirik taksonomik kategoriya- lardan biri. S. o’zaro qarindosh tur- kumlar (hayvonlar) yoki tartiblarni (o’simliklar) birlashtiradi. Mas, kemi- ruvchilar, juft tuyoqlilar, toq tuyoqlilar, yirtqichlar, primatlar turkumlari … Read More

Sinchalaklar, penochkalar

Sinchalaklar, penochkalar (Phylloscopus) — chumchuqsimonlar turku- mi, moyqutlar oilasiga mansub qushlar urug’i. Mayda qushlar, 10-14,5 sm, vazni 6-12 g. Patlari kulrang yoki ko’kimtir tovlanadi. Evrosiyoda tarkalgan 30 turi ma’lum. O’rta … Read More

Sionizm

Sionizm (Quddusdagi Sion te- paligi nomidan olingan; Bibliya ri- voyatlariga ko’ra, bu erda Dovud podsho- ning qarorgohi va Xudo Yaxvaning uyi bo’lgan) — yahudiylarni Fachastinga kelishini rag’batlantirish va u erda … Read More

Sipohsolor

Sipohsolor (fors. — qo’shin boshlovchi, lashkar etakchisi) — 1) so- moniylar saltanatida eng oliy harbiy unvon. U Nishopurdan Amudaryoning Jan. gacha Somoniylarga tegishli barcha erlar- ga xukmronlik qilgan Xuroson voliysi- … Read More

Sirka

Sirka (ovqat sirkasi) — oziq- ovqatga ishlatiladigan sirka kislo- taning suvdagi (3-15%) eritmasi; sanoatda sirka essentsiyasi (savdoga chiqariladigan oziq-ovqat sirka ktasi- ning 80% li suvli eritmasi; sanoatda vino, pivo, kucheiz … Read More

Sirena

Sirena (Frans. sirene) — kat- ta intensivliqdagi tovush to’lqinlari tarqatadigan akustik asbob. Unda kuch b-n otilib chiqayotgan gaz (havo) yoki bug’ oqimi teshikteshik disk b-n yoki votka- na usulda to’siladi. … Read More

Sirakuza

Sirakuza — Italiyaning Jan. qismidagi shahar, Sisiliya o.da. Aholisi 121 ming kishi (2001). Trans- port yo’llari tuguni. Ioni dengizi sox. ilidagi port; portsanoat majmuasi tar- kibida. Neftni qayta ishlash va … Read More

SIRANUSH

SIRANUSH — kechpishar xo’raki uzum navi. Armaniston uzumchilik, VI- nochilik va mevachilik i.t. institutida Kattaqo’rg’on va pushti kishmish navlari- ni chatishtirib chikerilgan (E. A. Erge- Syan). Tupi kuchli o’sadi, barglari … Read More