Author: Admin

Pirometr (Yun. rug — olov va …metr) — spektrning optik sohasida shaffofmas jismlarning nurlanishiga qarab ularning t-rasini o’lchash uchun ish- latiladigan asbob. P. yordamida t-rasi o’lchanadigan jism issikdik muvozanati- da … Read More

Pirometallurgiya (Yun. Rug -olov, ano — yuqori va metallurgiya) — metall va metall qotishmalarini yuqori (800-2200°) t-Rada olish xamda tozalash jarayonlari majmui. Metal-lurgiyanij asosiy va qad. usullaridan biri. 19-a. oxiri … Read More

Pirolyuzit (Yun. rug — olov va luo — yuvaman), polianit — oddiy OK- sidlar kichik sinfiga mansub mineral. Kimyoviy tarkibi — MpO2, tarkibi- da Mp 55-63%; va, Na, K va … Read More

Piroliz (Yun. rug — olov va …Liz) — pirogenetik jarayonlardan biri; mu- rakkab moddalarni ularga havo bermay (ko’pincha katalizatorlar b-n) yuqori t-ra ta’sirida oddiy moddalarga par- chalash. P. texnikada, mas, … Read More

Piroksenlar (Yun. rug — olov va xenos — begona) — zanjirli silikat lar kichik guruhiga mansub tog’jinslarini hosil qiluvchi minerallar gu-ruxi. Ki- myoviy tarkibi Me,[Si2O6], bunda Me — magniy, kaltsii, … Read More

Piroelektr (Yun. rug — olov va elektr) — kristall dielektriklar qizdirilganda yoki sovitil ganda ular- ning sirtida elektr zaryadlari hosil bo’lishi. Qizdirilganda ularning bir uchi musbat zaryadlansa, sovitilganda manfiy, ikkinchi … Read More

PIROXLORLAR (Yun. rug — olov va chloros — sarg’ishyashil) — titan- tan-tal-niobatlar murakkab oksidlari- ga mansub minerallar guruhi. Kimyoviy tarkibi beqaror, bir qadar aniqroq formulasi (Ca, Na, K, Rb, Sn, … Read More

Pirofillit (Yun. rug — olov, phyllon — yaproq; qizdirilganda yupqa yaproqsimon bo’lakchalarga ajraladi) — qatqat silikatlar sinfiga mansub mi- neral. Al2[Si4O10](OH)2. A1 qisman Mg, G’e b-n almashadi, aralashma holida MgO, … Read More

Pirouzum kislota, a-keto- propion kislota, SN3SOSOON — o’tkir hidli rangsiz suyuklik. Su- yuqdanish t-rasi 13,6°, qaynash t-rasi 165° (ajralishb-n), zichligi 1,27 g/sm3. Suvda, efirda, spirtda eriydi. P.k. vino kislotani (KHSO4 … Read More

Pirotexnika (Yun. rug – olov va texnika) — portlovchi va yonuvchi aralashmalar tayyorlash hamda ular- ni amalda qo’llash b-n shugullanadigan texnika tarmog’i. Harbiy maqsadlarda, sanoatda, q.x.da, bayramlarda mushak- bozlikda qo’llanadigan … Read More