Author: Admin

Xrizolit, Peridot (Yunoncha Chrysos — oltin va lithos — tosh) — mineral, oliviyusht shaffof, oltin tusli, yashil rangli nafis turi. Tarkibidagi rangiga ta’sir qiluvchi FeO 8— 15% dan kam emas. … Read More

Xromatida (Yunoncha chromatos — rang, bo’yoq) — xromosomaning tuzilma elementi. Hujayra yadrosi interfazasi davrida DNK molekulasining ikki hissa ortishi (replikasiyasi) natijasida hosil bo’ladi. Xromatida mitozning metafazasida ayniqsa yaxshi ko’rinadi. Bu … Read More

Xrizokolla (Yunoncha chrysos — oltin va kolla — yelim; qadimda oltin buyumlarni kavsharlashda ishlatilgan) — silikatlar guruhiga mansub mineral. Kimyoviy tarkibi Cug[Si4O10]2(OH)12nH2O. Romb singoniyada kristallanadi. Kriptokristall, kurtaksimon, uzum boshidek, tuproqsimon, … Read More

Xohish (psixologiyada) — muayyan harakatni bajarishga intilish haqidagi tasavvur va shu yo’ldagi kechinma. Harakatning amalga oshuvi Xohishning qondirilishini ifodalaydi. Etika va ijtimoiy psixologiyada Xohish intilish, aniqrog’i, biror maqsad, ideal, orzuga … Read More

Xofman (Gofman) Roald (1937. 18.7, Zlochev, Polsha) — amerikalik kimyogar. AQSh Milliy Fanlar Akademiyasi a’zosi (1972). Kolumbiya universitetini tugatgan (1958). 1965 yilgacha Garvard universitetida ishlagan, 1965 yildan Kornell universitetida ishlaydi … Read More

Xotinrabot — Kushonlar davriga oid shahar xarobasi (milodiy 1-4-asrlar — milodiy 11-12-asrlar). Surxondaryo viloyati Termiz tumani hududida joylashgan. 16 xonadan iborat xunarmand kulol uyi (21×18 metr) va ustaxonasi xarobalari qazib … Read More

Xalq kuylarini qayta ishlash — professional musiqa — bastakorlik va kompozitorlik ijodiyoti sohasi, muayyan janr. Ko’p ovozli musiqa zaminida aranjirovka, garmoniyalashga. Qisman yaqin, lekin usluban birmuncha murakkab. Kompozitorlik maktablari shakllanishida … Read More

Xalkopirit (Yunoncha Chalkos mis va pirit), mis kolchedani — mineral, mis va temir sulfidi. Kimyoviy tarkibi CuFeS2 (34,57% mis, 30,54% temir, 34,9% oltingugurt), aralashma holda Ag, Zn, Au, As, Se, … Read More

Xalqaro harbiy tribunal – 2-jahon urushi bosh harbiy jinoyatchilarining aybini ochish va jazolash bo’yicha tuzilgan xalqaro sud organi. Xalqaro harbiy tribunal fashistlar Germaniyasi tomonida turib jang qilgan Yevropa mamlakatlarining asosiy … Read More

Xamsachilik — Sharq xalqlari adabiyotida dostonnavislik shakllaridan biri; “Xamsa” yozish bilan bog’liq adabiy an’ana. Nizomiy Ganjaviy asos solgan. Ijodkorlar Nizomiy “Panj ganj”ini (“besh xazina”) tashkil etuvchi “Mahzan ulasror”, “Xusrav va … Read More