Author: Admin

XAMIRTURUSH — xamirni oshirish uchun ishlatiladigan achitqi. Tarkibida achitqi bakteriyalari bo’lgan Xamirturush qo’shib qorilgan xamir fermentativ jarayonlar ta’sirida ko’pchiydi. Xonadonlarda oshgan xamirdan Xamirturush uchun bir zuvala olib krlinadi va supraga … Read More

XALQARO ERKIN KASABA UYUSHMALARI KONFEDERATSIYASI – xalqaro kasaba uyushmalari markazi; 148 mamlakatdagi umumiy soni 157 milliondan ortiq a’zosi bo’lgan 226 milliy kasaba uyushma markazlarini birlashtiradi. 1949 yil dekabrda Londonda G’arbiy … Read More

XALQ LASHKARLARI – qadimda va o’rta asrlarda urush vaqtida fuqarolardan (asosan, ko’ngillilardan) tashkil topadigan harbiy tuzilmalar; chet el bosqinchilariga qarshi kurash uchun keng xalq ommasini jalb qilish shakllaridan biri. Xalq … Read More

XALTALI IBLIS, Tasmaniya iblisi, Tasmaniya shaytoni (Sarcophilus harrisii) — yirtqich xaltalilarga mansub sut emizuvchi hayvon. Urug’ning yagona turi. Gavdasining uzunligi 50 santimetrga, dumi 25 santimetrga yaqin. Tanasi miqti, oyoqlari kalta. … Read More

XALIFA (Arabcha — o’rinbosar, noib) — musulmon jamoasi va musulmon davlatining diniy hamda dunyoviy boshlig’i. Xalifa Muhammad payg’ambar (sav) ning o’rinbosari, umaviylar davridan boshlab esa Allohning erdagi noibi hisoblangan. Muhammad … Read More

XAYROBODTEPA — shahar xarobasi (miloddan avvalgi 1 asr — milodiy 3-4-asrlar) Termiz shahri (Surxondaryo viloyati)dan 30 kilometr shimolda, Angor qishlog’i yaqinida joylashgan. Tarhi to’rtburchak (150×100 metr), minoralari bo’lgan mudofaa devori … Read More

XAYRIDDIN SALOH (Salohiddinov Xayriddin) (1934.15.1 — Toshkent — 1969.5.6) — shoir. Nizomiy nomidagi Toshkent pedagogika institutining tarix-filologiya fakultetini tugatgan (1957). “O’zbekiston madaniyati” (1963-66) gazeta va “gulxan” jurnalida (1968-69) adabiy xodim. … Read More

XAYOLIY SOTSIALIZM, utopik sotsializm — mulkning umumiyligiga, majburiy mehnat qilishga, adolatli taqsimotga asoslangan ideal jamiyat haqidagi ta’limot. Dastlab T. Morning “Utopiya” asari (1516) da Xayoliy sotsializmga oid fikrlar bayon qilingan. … Read More

XADICHA BINT XUVAYLID (555/556— 620/621) — Muhammad (sav)ning birinchi xotini. U beva qolgan boy xotin bo’lgan. Muhammad (sav) avval Xadichaning savdo ishlarini boshqargan, keyinchalik unga uylanib, uning mablag’lari bilan savdogarlik … Read More

XAAVELMO (HAAVELMO) TRYUGVE (1911 — Oslo — 1999) — norveg iqtisodchisi. Oslo universitetini tugatgan (1933). 1947-79 yillarda Oslo universiteti iqtisodiyot professor, Garvard universitetida yoqlangan dissertatsiyasida (1944 yilda e’lon qilingan “Ekonometriyada … Read More