Author: Admin

ZARCHOPON — qovunning o’rtapishar navi. O’zbekiston sabzavot, poliz ekinlari va kartoshkachilik ilmiy tadqiqot institutida shirali va mahalliy Cho’gari navlarini duragaylab yaratilgan (1986; R. Hakimov, A. S. Shchukina). Shakli cho’ziq yoki … Read More

ZARURIYAT VA TASODIF – borliqdagi narsa va hodisalar o’rtasidagi o’zaro aloqadorlikni ifodalovchi falsafiy tushunchalar. Zaruriyat — narsa va hodisalarning tabiatidan kelib chiqadi, ularning ichki qonuniyatini ifoda qiladi. U muayyan sharoitda … Read More

ZARURIY MUDOFAA – jinoyat huquqida hujumdan qonuniy tarzda himoyalanish. Odatda, qonunda Zaruriy mudofaa holatida qilingan va tajovuzchiga shikast va zarar yetkazgan harakat, agar u Zaruriy mudofaa chegarasidan chiqmagan, ya’ni himoya … Read More

ZARTEPA — Termiz shahridan 26 kilometr shimoli g’arbda joylashgan qadimgi shahar xarobasi. Zartepa 1951-52 yillarda arxeolog L. I. Albaum tomonidan tekshirilgan. Zartepa kvadrat shaklida bo’lib, devorlarining uzunligi 400 metrdan. Sharqiy … Read More

ZARRABIN (Arab, zarra — mayda va fors, bin — ko’rmoq fe’lining o’zagi) — mikroskopning qadimgi nomi.

ZARRA-ANTIZARRA JUFTI – zarralar bilan antizarralarning bir vaqtda birgalikda (juft holda) hosil bo’lishi. Bu jarayon energiya, impuls va boshqa kattaliklarning saqlanish qonunlariga bo’ysunadi. Zarra-antizarra jufti xreil bo’lishi yadro bilan to’qnashuvchi … Read More

ZARRA — oz sonli elementar zarralardan tashkil topgan modda ulushlari. Masalan, tutun Zarralari, chang Zarralari, havodagi suv Zarralari, molekulalar, atomlar, yadrolar, nuklonlar va boshqalar. O’lchamlariga qarab Zarra makrozarralar yoki mikrozarralarga … Read More

ZARPECHAK, chirmovuq (Cuscuta L.)— chirmovdoshlar (Cuscutaceae) ga mansub tekinxo’r o’simlik turkumi. Mo”tadil mintaqalargacha 170 turi uchraydi. Bargsiz va ildizsiz bir yillik o’t, qat’iy karantin ob’yekti. Poyasi chirmashib o’sadi, ipsimon, sershox, … Read More

ZARNUQ, Zarnuj, Ujuqzarnuq, Zerinuh (Saritoq) — qadimgi shahar-qal’a. Sirdaryoning so’l sohilida joylashgan. Abu Abdullo Xorazmiyning “Mafotix alulum” asarida “Zurnu istilohi chig’ir” ma’nosini anglatgan. Shunga qaraganda Zarnuq qal’asi chig’ir yordamida suv … Read More

ZARMITON (CHORMITON) OLTIN KONI — Nurota tog’ining Januiy g’arbiy chekkasida, Samarqand shahridan qariyb 100 kilometr shimoli g’arbda joylashgan kon. 1952 yil I. H. Hamroboyev ochgan. 1978 yil ishga tushirilgan. 1950 … Read More