ZARDUSHT

ZARDUSHT, Zaratushtra (Avesto tili bo’yicha), Zoroastr (Yunoncha) (miloddan avvalgi taxminan 618, Xorazm — miloddan avvalgi 554, Balx)— zardushtiylik asoschisi; Movarounnahr, Xuroson va Eron xalqlarining birinchi voizi, shoir, din peshvosi; payg’ambar. … Read More

ZARDOB KASALLIGI

ZARDOB KASALLIGI — davolash yoki maxsus —seroprofilaktika maqsadida odam organizmiga begona oqsil (hayvonlarning immun zardoblari) yuborilganda ro’y beradigan allergik reaktsiya. Ilgari tegishli zardob (mas, qoqshol yoki difteriyaga qarshi zardob) qabul … Read More

ZARDOB

ZARDOB, zardoblar — yuqumli kasalliklarning yoki mikroblar va hayvonlar zaharidan zaharlanishning oldini olish va davolash maqsadida organizmga yuboriladigan modda. Zardobni ilon, qoraqurt, chayon, shuningdek, boshqa zaharli hayvonlar zahariga qarshi qo’llash … Read More

ZARGARLIK SANOATI

ZARGARLIK SANOATI – yuksak badiiy ishlov berish yo’li bilan nodir metallar va qimmatbaho toshlardan, shuningdek, boshqa metallardan buyumlar, taqinchoqlar ishlab chiqaradigan sanoat tarmog’i. Zargarlik sanoatida xom ashyo sifatida qimmatbaho va … Read More

ZARDEVOR

ZARDEVOR — kashta tikib bezatiladigan badiiy buyum; uy bezagi. Eni 40— 70 santim, uzunligi uy devorini qamrab oladigan qilinadi. Uy devorining yuqori qismiga shiftga taqab gir aylantirib qoqiladi. Baxmal, sidirg’a … Read More

ZARGARTOG’

ZARGARTOG’ (Hayotboshi tog’i) — Shimoliy Nurota tizmasidagi tog’. Samarqand va Jizzax viloyatlari chegarasida joylashgan. Uzunligi 15 kilometr. Markaziy qismining balandligi 2000 metrdan ziyod. Eng baland joyi — 2169 metr. Zargartog’ … Read More

ZARGARTEPA

ZARGARTEPA — arxeologik yodgorlik, qasr xarobasi (7-10 asrlar) Samarqand shahrining Sharqiy qismida, Sattepa mavzesida. 1936 yil O’zbekiston davlat tarix muzeyi ekspedisiyasi topib o’rgangan, 1986-87 yillarda esa Arxeologiya intining Samarqand otryadi … Read More

ZARGARLIK

ZARGARLIK — badiiy hunarmandlik soxasi; oltin, kumush, mis, qalay kabi rangli metallardan zebziynat buyumlari (taqinchoqlar), bezak buyumlari yasash kasbi. Zargarlar bezak buyumlari tayyorlashda quyish, bolg’alab (zarb berib) yasash, hallash (oltin … Read More

ZARVARAQ

ZARVARAQ, shmustitul — kitobning sarvarag’idan yoki har bir bob, bo’lim, qismdan oldin qo’yiladigan ikki yoki bir sahifali alohida varag’i. Zarvaraqda kitobning qisqa nomi, ayrim hollarda faqat kitob va nashriyot nomi … Read More

ZARBXONA

ZARBXONA, tanga saroyi — tangalar zarb qilish, orden, medallar, ko’krak nishonlari va boshqa davlat unvon belgilari, shuningdek, zarhallash, kumushlash va zargarlik sirlash usullari bilan metaldan o’yma va bosma mahsulotlar tayyorlaydigan … Read More