ZARINA

ZARINA (miloddan avvalgi 7 asr) — saklar malikasi va podshosi. Midiya davlati bilan Parfiyaga egalik qilish uchun uzoq, muddatli urushlar olib borgan. Nihoyat o’rtada sulh shartnomasi imzolanib, Ktesiyniit yozishiga ko’ra, … Read More

ZARIN

ZARIN — metilftorfosfonat kislotaning propil efiri, kuchli ta’sir etaaigan zaharlovchi modda. Deyarli hidsiz, rangsiz suyuklik. Suyuqlanish temperaturasi — 54°, qaynash temperaturasi — 151,5° (ajralish bilan); zichligi 1,094 g/sm3, 20°da uchuvchanligi … Read More

“ZARIADR VA ODATIDA”

“ZARIADR VA ODATIDA” – Sharq xalqlari orasida keng tarqalgan epik asar. “Zariadr va Odatida”da tasvirlanishicha, Midiya shohi Gushtasp (Vishtasp)ning ukasi Zariadr, skiflar shohi Omargning qizi Odatida bir-birini tushida ko’rib, sevib … Read More

ZARETDINOV KURBANBAY

ZARETDINOV KURBANBAY (1953.25.2, Kegeyli tumani) — qoraqalpoq dirijyori va kompozitori. O’zbekiston Respublikasi san’at arbobi (2000). Toshkent konservatoriyasining xor dirijyorligi fakultetini tugatgan (1975). Nukus san’at bilim yurtida o’qituvchi va direktor muovini … Read More

ZARDO’ZLIK

ZARDO’ZLIK — bezak san’ati turi; amaliy san’atning zar (tilla va kumush suvi yuritilgan) ip, nozik sim, ipak bilan kashta tikib bezak yaratadigan sohasi. To’rtburchak chambarakka (korcho’pga) o’rnatilgan Baxmal, shoyi, movut, … Read More

ZARDO’ZI

ZARDO’ZI — zar (tilla yoki kumush suvi yuritilgan) ip, ipak va boshqalar bilan kashta tikib bezak yaratish usuli va shu usulda bezatib tayyorlangan kiyim, badiiy buyumlarning nomi (masalan, Zardo’zi do’ppi, … Read More

ZARDUSHTIYLIK

ZARDUSHTIYLIK, zoroastrizm — miloddan avvalgi 7—6 asrlarda vujudga kelgan din. Asoschisi — Zardusht. So’nggi tadqiqot xulosalariga qaraganda, O’rta Osiyo, xususan, Xorazm Zardushtiylik vatani bo’lgan. O’rta Osiyo, Eron, Afg’oniston, Ozarbayjon hamda … Read More

ZARDUSHT

ZARDUSHT, Zaratushtra (Avesto tili bo’yicha), Zoroastr (Yunoncha) (miloddan avvalgi taxminan 618, Xorazm — miloddan avvalgi 554, Balx)— zardushtiylik asoschisi; Movarounnahr, Xuroson va Eron xalqlarining birinchi voizi, shoir, din peshvosi; payg’ambar. … Read More

ZARDOB KASALLIGI

ZARDOB KASALLIGI — davolash yoki maxsus —seroprofilaktika maqsadida odam organizmiga begona oqsil (hayvonlarning immun zardoblari) yuborilganda ro’y beradigan allergik reaktsiya. Ilgari tegishli zardob (mas, qoqshol yoki difteriyaga qarshi zardob) qabul … Read More

ZARDOB

ZARDOB, zardoblar — yuqumli kasalliklarning yoki mikroblar va hayvonlar zaharidan zaharlanishning oldini olish va davolash maqsadida organizmga yuboriladigan modda. Zardobni ilon, qoraqurt, chayon, shuningdek, boshqa zaharli hayvonlar zahariga qarshi qo’llash … Read More