APOLLONIY PERGAYOS

APOLLONIY PERGAYOS (miloddan avvalgi 265 — 170) — yunon matematigi va astronomi. Asosiy asari “konus kesimlar” bo’lib, uning yunon tilidagi 4 va Arab tiliga tarjima qilingan 3 kitobi saqlanib qolgan; … Read More

APOLLON

APOLLON — yunon mifologiyasi va dinida Olimp xudosi, Zevs va Letoning o’g’li, shifo baxsh etuvchi, sohibkaromat va san’at homiysi. Apollonga sig’inish kichik Osiyoda boshlanib, miloddan avvalgi 2-ming yillikda Yunonistonga, u … Read More

APOKALIPSIS

APOKALIPSIS (Yunoncha apokalypsis — bashorat) — yahudiy va xristian dinlarining yuzaga kelishiga oid diniy adabiyot namunalaridan biri; ilohiy karomatli rivoyatlar. Yahudiy va xristian dinining paydo bo’lishi jarayonida diniy karomat xususiyatiga … Read More

APOGEY

APOGEY (Yunoncha apogejos — yerdan uzoqda joylashgan) — yer yo’ldoshi orbitasining yer markazidan eng uzoq nuqtasi. Masalan, Oyning Apogeyi 405000 kilometr.

APOGAMIYA

APOGAMIYA (apo … va Yunoncha gamos — qo’shilaman) — gametofitning urug’lanmagan hujayrasidan o’simlik hosil bo’lishi. Ba’zi gulli o’simliklar va qirqquloqlarda uchraydi.

APO

APO … (Yunoncha aro — … dan) — qo’shma so’zlar bo’lagi, biror narsa yo’qligini, inkorni; biror narsadan paydo bo’lganlikni bildiradi (masalan, apoxromat). APO — Filippindagi vulkan, mamlakatning dengiz sathidan eng … Read More

APNOYE

APNOYE (Yunoncha apnoia — nafasning to’xtashi) — qonda karbonat angidrid gazining miqdori kamayib ketishi natijasida nafasning vaqtincha to’xtab qolishi. Ba’zan teri reseptorlarini kuchli ta’sirlaganda (masalan, birdan sovuq suvga tushilganda) ham … Read More

APLIT

APLIT (Yunoncha haploos — sodda) — magmatik ertomir tog’jinsi. Mayda donali, och rangli, bir tekis kristallangan minerallar (kvars, ishqorli dala shpati, ba’zan nordon plagioklazlar) dan iborat. Aplit paydo bo’lish jarayoni … Read More

APLIKATA

APLIKATA (lotincha applicato, so’zma-so’z — qo’yilgan) — fazoda Dekart koordinatalaridan biri; ko’pincha, z harfi bilan belgilanadi.

APLANOSPORA

APLANOSPORA (Yunoncha aplanes — qo’zg’almaydigan va spora) — yashil va sariq-yashil so’vo’tlar ba’zi turlarining jinssiz ko’payishi davrida hosil buladigan harakatsiz spora. Zoosporalar kabi Aplanospora ham oddiy vegetativ hujayralarda etiladi, lekin … Read More