Author: Admin

APLANAT (Yunoncha anlanetos — xatosiz, og’ishmaydigan) — simmetrik joylashgan ikkita bir xil axromatik linzadan iborat fotoob’yektiv. Aplanat linzalarining tuzilishi va tarkibi tasvirning sferik va xromatik abberasiya natijasida buzilib chiqishiga yo’l … Read More

APILAK, asalari suti — ishchi asalarilarning beli va ko’krak qismidagi bezlarda ishlab chiqariladigan suyuqlikdan tayyorlanadigan oq yoki sarg’ish quruq kukun. Biologik stimulyator xususiyati bor. Apilak tibbiyotda bolalarning gipotrofiya, kattalarning gipotoniya … Read More

APIA — Samoaning poytaxti. Aholisi 35 ming kishi (1998), asosan yevropaliklar. Tinch okeandagi Upolu orolining shimolida, Apia tog’ining yon bag’rida (dengiz sathidan 396 metr balandlikda). Qishloq xo’jaligi mahsulotlari, yog’ochni qayta … Read More

APERTURA (lotincha apertura — teshik, tirqish) — optik tizimning yorug’lik nurlarini o’tkazadigan teshigi; linzalar yoki diafragmalar bilan o’zgartirilishi mumkin. Burchakli Apertura — optik tizimdan o’tuvchi yorug’lik konussimon dastasining chetkl nurlari … Read More

APENNIN YARIM OROLI – Janubiy Yevropadagi yarim Orol. Maydoni 149 ming kilometr kvadrat, eni 130 — 300 kilometr, uzunligi 1100 kilometr. Apennin yarim orolining Janubda Kalabriya va Salentina, sharqida Gargano … Read More

APENNIN TOG’LARI – Italiyadagi tog’lar, Apennin yarim oroli shimoli-g’arbi (Alp tog’lari) dan Janubi-sharqqa (Kalabriyagacha) cho’zilgan. Apennin tog’larining uzunligi Kalabriya tog’larini ham qo’shib hisoblaganda 1200 kilometr. Apennin tog’lari o’rtacha balandlikdagi, yon … Read More

APELSIN, po’rtaxol (Citrus sinensis — gollandcha appelsien — aynan Xitoy olmasi) — rutadoshlar (apelsingullilar oilasi) ning tsitruslar turkumiga mansub doim yashil daraxt va buta. Vatani — birma va Janubiy-G’arbiy Xitoy. … Read More

APELLYATSIYA (lotincha appellatio — murojaat qilish; shikoyat qilish; norozilik bildirish) — sud hukmi ustidan shikoyat arizasi berishning bir shakli. Apellyatsiya Frantsiya jinoyat-protsessual kodeksiga (1808 yil), jahonning boshqa ko’pchilik davlatlari jinoyat-prosessual … Read More

APEKS (lotincha apecks — uch, bosh) — Quyosh sistemasi yoki yerning osmon sferasiga yo’nalish nuqtasi. Quyosh sistemasining Apeksi Gerkules yulduz turkumida joylashgan. Yerning Apeksi Quyoshga nisbatan 90° G’arb tomonda bo’ladi.

APEYRON (Yunoncha apeiron — cheksiz) — falsafa tarixiga yunon faylasufi Anaksimandr tomonidan kiritilgan tushuncha. Apeyron tushunchasi materiya haqidagi tasavvurlar taraqqiyotida olg’a qo’yilgan qadam edi, chunki o’sha davrda hamma narsaning asosi … Read More