BOLG’ALI

BOLG’ALI — urug’ nomi. O’tmishda Jaloyir, Kenagas, Qurama, Qo’ng’irot, Nurota turkmanlari va boshqa o’zbek qabilalari tarkibiga kirgan. Bolg’ali — birul, biyurli, eshteke, kerayit, no’g’oy, Nukus, Ishikli kabi bir qancha bo’laklarga … Read More

BOLG’ALASH MASHINASI

BOLG’ALASH MASHINASI — metall zagotovkalarga zarb va bosim bilan ishlov beradigan mashina. Bolg’alash, hajmiy va yassi shtamplashda ishlatiladigan xillari bor. Bolg’alash mashinasining bug’ yoki qisilgan havodan ishlaydigan bug’ havo, ish … Read More

BOLG’ALASH

BOLG’ALASH — metallarga bolg’a va bosqonlarda zarb va bosim bilan ishlov berish usullaridan biri. Qizdirilgan metallga bolg’a (yoki bosqon)da ko’p marta uzlukli zarba berilsa, u deformatsiyalanib, asta-sekin ma’lum shakl va … Read More

BOLG’ALANUVCHANLIK

BOLG’ALANUVCHANLIK — metall va qotishmalarning bolg’alash, prokatlash (bosim ostida siqib ishlov berish), kiryalash (sim cho’zish), presslash va shtamplashga moyillik xossasi. Materiallarning deformatsiya qarshiligi va plastiklik xossasi bilan ifodalanadi. Bolg’alanuvchanlik xossasiga … Read More

BOLG’ABOSH

BOLG’ABOSH, soyaqush (Scopus umbretta) — uzunoyoq qushlar turkumining bir turi. Afrika, Madagaskar va Janubiy Arabistonda tarqalgan. Suvga yaqin qalin o’rmonlarda yashaydi. Kunduzi oftobdan qochib, o’simliklar ostida yuradi, shuning uchun “soyaqush” … Read More

BOLG’ABALIQ

BOLG’ABALIQ (Sphurna zygaena) akulasimonlar turkumiga mansub baliq. Tanasining uzunligi 3,5 metrcha, og’irligi 150 kilogrammgacha (ba’zilari hatto 400 kilogrammgacha). Atlantika va tinch okeanning tropik hamda subtropik mintaqalarida tarkalgan. Dengiz tubida yashaydi, … Read More

BOLG’A

BOLG’A — zarb berish uchun ishlatiladigan dastaki qurol. Kallak va dastadan iborat. Bolg’a kallagi, odatda, uglerod (0,4—0,6%S) li po’latdan, dastasi asosan yog’ochdan yasaladi. Kallakning har ikki tomoni toblanadi. Bolg’alarning turli … Read More

BOLQURAY

BOLQURAY (Dorema sabulosum Litv.) — soyaziradoshlar oilasiga mansub ko’p yillik o’t, ildizi turpga o’xshab yo’g’onlashgan bo’ladi. Qizilqumdagi qumloq erlarda o’sadi. Poyasi va ildizi sutli. Sutida efir moyi, smola va kamed … Read More

BOLQORLAR

BOLQORLAR (balkarlar; o’zlarini taulula deb ataydilar) — xalq. Rossiya Federatsiyasining Kabarda-Balkariya Respublikasida yashaydi (71 ming kishiga yaqin). Umumiy soni Rossiya Federatsiyasida 78 ming kishi (1992). Qorachoy bolqor tilida suzlashadi. Dindorlari … Read More

BOLQON-KAVKAZ IRQI

BOLQON-KAVKAZ IRQI — katta yevropeoid irqiga kiradi. Soch va ko’zlari qora, yuzi va tanasi sertuk, bo’ydor, keng yuzli; braxikefaliya shu irqqa xos. Markaziy va Janubiy Yevropa (Janubiy Avstriya, Italiya va … Read More