Milliylik-millat ko'zgusi
G’ildirak — insoniyatning eng salmoqli yutuqlaridan biridir. G’ildirak bo’lmagan davrlarda odamlar og’ir yuklarini chanaga solib yo o’zlari sudrab tashigan yoki ularga ho’kizlarni qo’shishgan. Ma’lumki, birinchi g’ildiraklar Mesopotamiya (hozirgi Iroq) da … Read More
Odamzot yuz yillar mobaynida bir gal harakatga keltirilib, keyin to’xtovsiz ishlaydigan, foydali ish bajaradigan, shu bilan birga tashqaridan energiya olishga aslo ehtiyoj sezmaydigan mexanizmni yaratishni orzu qilib kelgan. Lekin bizga … Read More
Yer sharida energiyaning yiryk zaxiralari yetarli. Inson ularni o’zlashtiradi, biroq zaxiralar chegarasiz emas. Yonilg’i zaxiralari asta-sekin kamayib boradi. Shak-shubhasiz, bir kun kelib tabiiy gaz, ko’mir va neft xom ashyolari zaxirasi … Read More
Inson elektrning faoliyatini ancha qadim o’tmishda kashf etgan. Qadimgi yunonlar qahrabo bo’lagiga mato yoki jun ishqalantirilsa, u o’ziga changlarni tortishini payqashgan. Sen buni o’zing ham sinab ko’rishing mumkin. Buning uchun … Read More
Yoqish, yondirishni ilm-fanda “yonish” degan umumiy bir so’z bilan atashadi. Yonishning ko’pgina turlari mavjud, lekin ko’p hollarda ular g’oyat oddiy usulda namoyon bo’ladi. Havodagi kislorod qandaydir boshha biron material bilan … Read More
Ishqalanish deb — bir predmetning ikkinchi predmet sirtida harakatlanishi paytida ko’rsatiladigan qarshilikka aytiladi. Bu har qanday ikki predmet o’rtasida yuz berishi mumkin. Biz hayotda bajaradigan ishning ko’pgina turlari ishqalanishsiz yuz … Read More
U yoki bu narsa-buyumni sudrab tortishsa yoki itarishsa, u o’z harakatini o’zgartiradi (yoki unda qandaydir o’zgarish yuz beradi), bunday paytda, unga nisbatan kuch ishlatildi, deyishadi. Deylik, siz yerda og’ir bir … Read More
Mashina — inson tomonidan o’ylab topilgan ma’lum bir foydali ishni bajaradigan mexanizmdir. Masalan, qandaydir qutini g’ildirak ustiga o’rnatsangiz. Siz hali mashina yaratgan bo’lmaysiz. Kerakli natijaga erishish uchun siz uni ishlatishingiz, … Read More
Kompyuter yoki elektron-hisoblash mashinalari — insoniyat qilgan ixtirolarning eng oqilonalaridan biri bo’lsa, ajab emas. Hozirgi kunda kompyuterlar qo’llanilmaydigan ilm-fanning biron tarmog’i bo’lmasa kerak. Lekin kompyuterlar bizning kundalik hayotimizga to’la-to’kis kirib … Read More
Robotlarni yaratish fikri muhandislik fikri mavjud bo’lganidan buyon xayollarni egallab keladi. Biroq “robot” so’zining o’zi muhandislar tomonidan emas, balki Chex adibi Karel Chapek tomonidan ilk bor o’ylab topilgan. U 1920 … Read More
