Category: A harfi

AMPEROMETRIK TITRLASH – hajmiy analizning elektr-kimyoviy usullaridan biri. Bunda titrlashning oxirgi nuqtasi titrlash jarayonida eritmadan o’tayotgan diffuzion tok kuchining o’zgarishiga qarab aniqlanadi. Amperometrik titrlashda polyarografik indikator elektrodi sifatida simob tomchisi, … Read More

AMPERMETR (amper va … metr) — o’zgarmas va o’zgaruvchan tok kuchini o’lchaydigan asbob; elektr zanjiriga ketma-ket ulanadi. Shkalasi asbobning o’lchash chegarasiga muvofiq mikroamperlarda, milliamperlarda, kiloamperlarda darajalarga bo’linadi. O’lchash chegarasini oshirish … Read More

AMPERVOLTVATTMETR – tok kuchi, kuchlanish va quvvatni o’lchaydigan universal asbob. Ishi chulg’amlarda tokning o’zaro ta’siriga asoslangan. Tok kuchini o’lchashda Ampervoltvattmetrning birlamchi chulg’ami zanjirga ketma-ket ulangan tok transformatorining ikkilamchi chulg’amiga ketma-ket … Read More

AMPER QONUNI – bir-biridan muayyan masofada joylashgan o’tkazgichlarning kichik bir qismidan oqayotgan ikki tokning o’zaro mexanik ta’siri haqidagi qonun. Amper qoidasidan shunday xulosa chiqadi: bir tomonga oqayotgan tokli parallel o’tkazgichlar … Read More

AMPER QOIDASI, chap qo’l qoidasi — magnit maydoniga kiritilgan o’tkazgichdan tok o’tganda unga ta’sir etuvchi mexanik kuch yo’nalishini aniqlaydigan qoida. Agar chap qo’lni magnit maydon kuchlanganligi kaftga tomon yo’naladigan qilib, … Read More

AMPER TEOREMASI – berk (aylanma) chiziqli tok magnit maydonining tegishli magnit yaproqchasi (qo’sh qatlam hosil qiluvchi magnit dipollar) maydoniga ekvivalent ekanligini ifodalaydigan teorema. 1820 yilda A. Amper tomonidan tavsiflangan.

AMPER (Ampere) Andre Mari (1775.22.1, Lion -1836.10.6, Marsel) — frantsuz olimi, elektrodinamika asoschilaridan biri, Parij Fanlar Akademiyasi a’zosi (1814), Parijdagi normal maktab professori (1824). 1820 yilda elektr toklarining o’zaro mexanik … Read More

AMPELOTERAPIYA (Yunoncha ampelos — uzum va terapiya), uzum bilan davolash — uzum yoki uning sharbatini ko’p miqdorda iste’mol qilib davolanish; parhez bilan davolash (dietoterapiya) usuli. Suv va mineral tuz almashinuvini … Read More

AMPELOGRAFIYA, tokshunoslik (Yunoncha ampelos — uzum va grafiya) — tok turlari va navlarini o’rganadigan fan. “Ampelografiya” terminini birinchi marta polyak tabiatshunosi F. Ya. Saks (1661) qo’llagan. Ampelografiyaning ilmiy asoslarini ispan … Read More

AMPEL O’SIMLIKLAR (nemischa ampel-osma gultuvak) — gultuvaklarda o’stiriladigan, poyasi osilib turadigan, gul va barglari chiroyli xona o’simliklari (salsabil, nastursiya, plyushch va boshqalar).