Category: A harfi

ALI DO’ST NOYI (16 – asr oxiri- 17-asr boshlari) — musiqashunos, sozanda-bastakor. Bastakor va musiqashunos Maxdumzoda Xorazmiyning shogirdi. Ko’pgina amallar va mustahil (yangi oy) nomli cholg’u asarlarining muallifi. Hisorda, keyinchalik … Read More

ALI AR-RIZO, Ali ibn Muso (765 yoki 770-818) — shialarning sakkizinchi imomi. Madinada yashagan. 816 yilda xalifa al-Ma’mun mo’tadil shialar bilan ittifoqlashish va ular yordamida o’z hokimiyatini mustahkamlash maqsadida Ali … Read More

ALI ARDOBUS (Ibrohimov Ali Fayzullaxo’jayevich) (1900.15.1, Qizilo’rda — 1959.9.11, Toshkent) — raqqos va baletmeyster, aktyor, pedagog. O’zbekistonda (1944) va Qoraqalpog’istonda (1943) xizmat ko’rsatgan artist. Qizilo’rda ritmik gimnastika studiyasini (1917), Xalq … Read More

ALI AKBAR — movarounnahrlik sayyoh. 15 – asrning 2 – yarmida Movarounnahrdan Istanbulga borib, Ali Qushchi xizmatida bo’lgan. 1506 yilda Xitoyda uch oyga yaqin bo’lib, o’z ko’rgan-bilganlarini fors tilida “Xitoynoma” … Read More

ALI AVLODLARI — Ali va uning xotini — Fotima (Muhammad payg’ambarning qizi) dan tarqalgan avlodlar. O’rta asr musulmon mamlakatlaridagi ayrim sulolalar — Idrisiylar, fotimiylar, zaydiylar ulardan boshlangan. Marokashdagi alaviylar sulolasi … Read More

ALI IBN MUHAMMAD SARAXSIY (11- asr oxiri — 12 – asr 1 – yarmi) — me’mor. Xuroson amiri Abu Sa’id buyrug’i bilan Jarqo’rg’ondagi minorani qurgan (1108-09). Nomi minorada saqlanib qolgan. … Read More

ALI IBN ABU TOLIB (taxminan 600-661, Ko’fa) — Islomda “Xulafo ar-roshidin” (“to’g’ri yo’ldan borgan xalifalar”), dindorlar o’rtasida “choryorlar” deb atalgan dastlabki 4 xalifadan to’rtinchisi. Quraysh qabilasining Hoshimiylar xonadonidan. Muhammad (sav)ning … Read More

AL-JABR VAL-MUQOBALA (Arabcha) – kvadrat tenglamalarni yechishda al-Xorazmiy tatbiq etgan usullar. Tenglamalardagi hadlar ildiz (noma’lum) lar, ularning kvadratlari va ozod had o’zgarmas sonlardan iborat bo’lishi mumkin. Ad. Ahadova M., O’rta … Read More

ALYOXIN ALEKSANDR ALEKSANDROVICH (1892.20.10, Moskva – 1946.24.3, Lisabon yaqini, Parijda dafn qilingan) — rus shaxmatchisi, huquqshunoslik Doktori. 4 marta jahon (1927-35; 1937-46), RSFSR (1920) chempioni. 1921 yildan Frantsiyada yashagan. U … Read More

ALYOR — xalq qo’shiqlarining bir turi, o’tmishda jo’ra (ulfat)lar davrasida qadah tutib aytilgan. Kosagul (soqi) qo’lida bo’za yoki may to’ddirilgan qadah tutib, davradagilarga: “Alyor bo’lsin-ay, Xo’jam yor bo’lsin-ay, Xo’jam bergan … Read More