Category: A harfi

AYINSHIQ — kiyim bezagi; qoraqalpoq bolalari kiyimiga taqiladi. Ayinshiq matodan uchburchak shaklda tayyorlanib, turli xil gulli kashtalar tikib bezatiladi, munchoqlar qadaladi. Keyinchalik unga kichkina tumorcha ham qadab qo’yish urf bo’lgan. … Read More

Ayil — ot, eshak, xachirning egarjabdug’ini maqkam tutib turadigan tasma. Uzunligi 1,5 mercha, eni 7-8 santimetr, ikki uchida to’qasi bo’ladi. Egar ustidan tortib bog’lanadigani jun yoki ipdan to’qiladi va ichki … Read More

AYYOR, ayyorlar (Arabcha — mug’ombir, daydi, yalangoyoq, maxfiy ish olib boruvchi) — 1) Iroq va Eron shaharlarida 9-11-asrlarda diniy va siyosiy tusdagi g’alayonlarda faol ishtirok etgan g’oziylarning bir tabaqasi. Masalan, … Read More

AYYOM (Arabcha, yavm va kun so’zining ko’pligi) — bayram oldi va bayram kunlari. Qutlug’va tabarruk kunlar ma’nosida ulug’ayyom (ulug’ kunlar) deb qo’llanilgan. “Ulug’ ayyom” iborasi bilan bir qatorda, o’zbek xalqida … Read More

AYER (Aueg) Alfred Juls (1910.29.10) — ingliz faylasufi, neopozitivizm vakili. Vena to’garagi g’oyalarini targ’ib qilgan. So’nggi asarlarida tilshunoslik falsafasiga oid tamoyillar ko’proq ko’zga tashlanadi.

AYE-AYE, Madagaskar qo’loyog’i (Daubentonia madagascariensis) — qo’loyoqlilar oilasining yagona turi, lemurlar, ya’ni chala maymunlar kenja turkumiga mansub. Ko’rinishi maymunlarga o’xshamaydi, 1860 yilda lemurlarga yaqinligi aniqlangan. Tanasining uzunligi 40 santimetr, baroqdumi … Read More

AYDAXO — AQSh shimoliy-g’arbidagi shtat. Katta qismi tog’lardan iborat. Shimoliy va markazida qoyali tog’lar, sharqida Kolumbiya platosi, Janubda Sneyk daryosi tekisligi bor. Maydoni 216,4 ming kilometr kvadrat. Aholisi 1,1 million … Read More

AYDAR KO’LI (Haydar ko’li) – Nurota tizma tog’larining shimoliy etagidagi ko’l. Shimoliy qirg’oqlari Sharqiy Qizilqumga tutashadi. Jizzax va Navoiy viloyatlari hududida. Aydar ko’l o’rni shimoliy Nurota yoni tektonik bukilmasidan iborat. … Read More

AYDAR (Haydar) — ustida tosh parchalari uyulib yotgan qir, tepa, do’nglar, ya’ni tosh kokilli do’nglar. Shamol qirlarning ustki qismidagi g’ovak mayda jinslarni uchirib ketgach, yirikroq tog’jinslari bo’laklarining ko’rinib qolishidan hosil … Read More

AYGUN SHARTNOMASI – Rossiya bilan Xitoy o’rtasida Aygun shartnomasida tuzilgan shartnoma (1858). Amur daryosi bo’ylab chegara chizig’i o’rnatishni belgilagan. Aygun shartnomasiga binoan, Amur daryosining so’l qirg’og’idagi yerlar (Argun daryosidan to … Read More