Milliylik-millat ko'zgusi
ASTROFOTOMETR (ostro… va foto, Yunoncha metreo — o’lchayman) — osmon jismlaridan kuzatuvchiga etib kelgan yorug’lik miqdorini (yulduz kattaligini) o’lchaydigan asbob. Vizual, fotografik, fotoelektrik xillari bor. Vizual Astrofotometrda osmon yoritqichining yorug’ligi, … Read More
ASTROFOTOGRAFIYA (ostro… va fotografiya) — astronomik kuzatuvlar usuli; osmon yoritqichlarini fotografik yo’l bilan suratga olishga asoslangan. Astrofotografiya kosmik jismlarning nisbiy koordinatalari va harakatlarini aniqlash, parallakat o’lchash, Quyoshning to’la tutilishi paytlarida … Read More
ASTROFIZIKA (ostro… va fizika) — astronomiyaning eng katta bo’limlaridan biri. Osmon jismlarining fizik tuzilishi va xususiyatlarini, kimyoviy tarkibini, paydo bo’lishi, rivojlanishi va taqdirini, yuza va ichki qatlamlarida ro’y berayotgan fizik … Read More
ASTROSPEKTROFOTOMETRIYA (ostro…, spektr, foto va Yunoncha metreo — o’lchayman) — amaliy astrofizikaning osmon jismlari spektrini fotometrda o’lchab, ular nurlanishini va bu nurlar o’tib kelgan muhitni o’rganadigan bo’limi.
ASTROSPEKTROSKOPIYA (ostro… va spektr…, Yunoncha skopeo — qarayman) — osmon yoritqichlari nurini spektrga yoyib tahlil qiladigan, unga asoslanib ularning fizik holati, kimyoviy tarkibi, harakati, shuningdek yulduzlararo muhitdagi moddaning xususiyatlarini tekshiradigan … Read More
ASTROSPEKTROGRAF (ostro… va spektr, Yunoncha grapio — yozaman) — astronomik asbob; kosmik jism nurlarini spektrga ajratib, uning fotosuratini olish uchun qo’llaniladi.
ASTROPOLYARIMETRIYA (ostro… va Yunoncha polaris — qutbga oid, metreo — o’lchayman) — osmon yoritqichlari nurining qutblanish darajasini o’lchab, ularning ayrim fizik xususiyatlarini o’rganuvchi astrofizik usul. Yoritqich nurining qutblanish darajasi polyarimetr … Read More
ASTRONOMIYA – GEODEZIYA TARMOG’I — bir-biridan taxminan 70— 100 kilometr uzoqlikda joylashgan astronomiya-geodeziya punktlarining o’zaro bog’langan tizimi. Ana shunday punktlarning geografik koordinatalari masofa va burchaklarni geodezik o’lchashdan, astronomik kuzatishlardan topiladi. … Read More
ASTROORIENTATSIYA (ostro… va Fransuzcha orientatioh — Sharqqa tomon yo’nalish) — uchuvchi apparatni “qo’zg’olmas” yulduzga nisbatan astrodatchik yordamida yo’naltirish usuli. Kosmik rasadxonalar, avtomatik sayyoralararo stansiyalarda astrofizik tekshirishlarni bajarishda qo’llaniladi. Masalan, Xabl … Read More
ASTRONOMIYA INSTITUTI, O’zbekiston Fanlar Akademiyasi Ulug’bek nomidagi Astronomiya instituti — Turkiston o’lkasida xaritalashtirish va iqlimni o’rganish maqsadida Turkiston harbiy topografiya bo’limi qoshida Toshkent astronomiya rasadxonasi sifatida 1873 yil tashkil qilindi. … Read More
