Category: B harfi

BOSHQARUV (grammatikada) — sintaktik aloqa turi. Bunda tobe so’z hokim so’z talabiga ko’ra muayyan grammatik shaklga kiradi va shu shakl orqali tobelanadi (tobe so’z biror kelishik qo’shimchasini oladi yoki ko’makchi … Read More

BOSHQARMA — davlat boshqaruvi tizimida biror yirik tarmoq yoki xo’jalik sohasida Markaziy yoki o’rta bo’g’indagi boshqaruv idorasi (masalan, Markaziy bankning viloyat boshqarmasi, Bojxona qo’mitasining shahar boshqarmasi). Boshqarma vertikal (vazirlik, qo’mita, … Read More

BOSHQARISHDAGI MA’MURIY BUYRUQBOZLIK USULI, buyruqbozlik iqtisodiyoti — iqtisodiyotni tashkil etish usullaridan biri. Bu usulda hukumat resurslarni markazlashtirgan holda taqsimlaydi, ayrim shaxslar hamda korxonalarga o’z qarorlariga muvofiq faoliyat ko’rsatish majburiyatini yuklaydi.

BOSHQARISH PULTI — sanoat korxonalari, energetika, transport, hisoblash mashinasi va boshqa ob’yektlarning boshqarish organlari, signal ko’rsatkichlari, nazorato’lchash asboblari majmui. Boshqarish pulti boshqarilayotgan qurilmaning o’ziga yoki ob’yektdan uzoqqa o’rnatilishi mumkin. Boshqarish … Read More

BOSHQARISH MEXANIZMLARI — ishlab chiqarish jarayonlarini nazorat qilish uchun mo’ljallangan qurilmalar. Masalan, paxta titish avtomatida paxtaning qalinligi bir xil bo’lishini ta’minlaydigan mexanizm; Avtomat to’quv dastgohida ip uzilganda dastgohni to’xtatuvchi moslama … Read More

BOSHQARISH (iqtisodiyotda) — xo’jalik ob’yektining iqtisodiy tizimi holatini tartibga solish va yo’naltirish jarayoni; sub’yektlar, idoralar tomonidan kishilar va iqtisodiy ob’yektlarga ongli maqsadga muvofiq ta’sir ko’rsatishni bildiradi, ularning faoliyatini yo’naltirish va … Read More

BOSHQARILADIGAN TERMOYADRO SINTEZI (BTS) — yengil atom yadrolarining qo’shilish, birikish, ya’ni sintez jarayoni. Bunda termoyadro energiyasi ajralib chiqadi. Masalan, deyteriyning ikki yadrosi qo’shilganda reaktsiya ikki yo’nalishda borishi mumkin: N2+N2>Ne3+p, ikkala … Read More

BOSHQARILADIGAN KAPITALIZM NAZARIYASI — iqtisodiyotni, jumladan kapitalistik xo’jalik yuritish tizimini davlat yo’li bilan boshqarishni asoslaydigan nazariya. 1929-33 yillarda AQShda ro’y bergan Buyuk tanglik — iqtisodiy inqiroz va kapitalizmning aralash iqtisodiyotga … Read More

BOSHQARILADIGAN GAZ MUHITI — germetik berk kameralarda sun’iy yaratilgan atmosfera. Sanoat usulida sabzavot, meva, uzum va boshqalarni uzoq saqlashda qo’llaniladi. Muayyan harorat, namlik va gaz muhiti talab etiladi. Masalan, 3% … Read More

BOSHQARILADIGAN BOMBA — aviatsiya bombasi turi. Quruklik va dengizdagi kichik hajmli muhim nishonlarga tashlanadi. Boshqariladigan bomba samolyotdan turib radiouzatkichlar yordamida boshqariladi. Boshqa turdagi bombalarga nisbatan mo’ljalga aniq tegadi.