Category: B harfi

BITIM — 1) huquqda shartnoma, kontrakt, xalqaro shartnoma, Konventsiya tushunchalarining sinonimi. 2) O’zbekiston Respublikasining Fuqarolik Kodeksi bo’yicha fuqarolar va yuridik shaxslarning fuqarolik huquq va burchlarini belgilash, o’zgartirish yoki bekor qilishga … Read More

BITIKCHI — o’rta asrlarda xon va mahalliy hokimlarning barcha yozuv ishlarini olib boruvchi mansabdor. Bitikchi so’zi shu ma’noda 10-11-asrlardan buen ma’lum. Chingizxon zamenila yorguchi huzuridagi kotib bo’lib, xonlarning nasabnomasi va … Read More

BITIK — 1) tor ma’noda — yozuv, hujjat. Bitiklar turli hajmda bo’lgan. Ular qadimgi turk davriga (eng qadimgi davrdan 2-asrgacha) mansub bo’lib, turkiy tildagi yozma yodgorliklarni va boshqa tillardan qadimgi … Read More

BIT, bitlar (Anoplura, Siphunculata) — qon so’ruvchi hasharotlar turkumi. Tashqi ko’rinishi parxo’rlarga o’xshab ketadi. Tanasi yassi, uzunligi 1-6 millimetr, qanotsiz. Ba’zi Bitning bir juft oddiy ko’zi bor, ko’pchiligida ko’z rivojlanmagan. … Read More

BISTOMIY, Boyazid Tayfur binni Iso Bistomiy (?— Vistom shahri (Eron)— 875) — fors sufiylik oqimining asoschilaridan biri. Tayfuriya sufiylik tariqatining piri. Uning bobosi Islomni qabul qilgan zardushtiylardan bo’lgan, butun umrini … Read More

BISSUS BEZLARI (Yunoncha byssos ingichka ip) — ko’pchilik ikki pallali mollyuskalar oyog’ida joylashgan organ. Bissus bezlaridan chiqqan organik modda (bissus) hisobiga juda pishiq bissus iplari hosil bo’ladi. Bu iplar yordamida … Read More

BISSINOZ (Yunoncha byssos — tuk, tola) — texnika o’simliklarining tolali mahsuloti (paxta, jut, kanop) changining organizmga nafas yo’llari orqali uzoq vaqt kirib turishi natijasida kelib chiqadigan kasallik; pnevmokoniozlarning bir turi. … Read More

BISSEKTRISA (lotincha bis — ikki marta va secare — kesish, kesuvchi) — biror burchak uchidan chiquvchi va uni teng ikkiga bo’luvchi nur (to’g’ri chiziq). Burchakning simmetriya o’qi hisoblanadi. Masalan, uchburchak … Read More

BISSA, karetta (Eretmochelus imbrigata) — sudralib yuruvchilar sinfi, toshbaqalar turkumi, dengiztoshbaqalari kenja turkumiga mansub ulkan toshbaqa turi. Ikkita kenja turi ma’lum. Biri — Atlantika okeani va O’rta dengizda, ikkinchisi — … Read More

BISMUTIT (vismutit) — vismut oksikarbonati guruhiga oid mineral. Kimyoviy tarkibi Bi2|CO3]O2. Tetragonal sistemada kristallanadi. Kukunsimon massa holida, ba’zan tolalardan tuzilgan po’stloqsimon bo’ladi. Rangi kul rangsimon oqishroq, yashilsariqdan qo’ng’ir va kul … Read More