Category: B harfi

BIOTEXNIYA, biotexnika — tabiiy sharoitda hayvonlarni ko’paytirish va mahsuldorligini oshirish hamda ularni himoya qilish tadbirlarini ishlab chiqish bilan shug’ullanadigan ovchilik sohasi. Biotexniya ovlanadigan hayvonlar zaxirasini ko’paytirish, oziq bazasini yaxshilash, ya’ni … Read More

BIOTELEMETRIYA, biologik telemetriya (bio…, tele… va …metriya) — biologik hodisalarni tadqiq etish va biologik ko’rsatkichlarni (masalan, kosmonavtlar, sportchilarning tomir urishi, qon bosimi, haroratini) masofadan turib o’lchash va tekshirish usullari majmui. … Read More

BIOSFERA QO’RIQXONASI — qo’riqlanadigan hudud (qo’riqxona, milliy bog’ va boshqalar). Biosfera qo’riqxonasi muayyan hududdagi eng noyob tabiat yodgorliklarini muhofaza qilish ilmiy tadqiqot ishlari, atrof muhitning uzoq muddatli monitoring va boshqa … Read More

BIOSFERA (bio… va Yunoncha sphaira— shar) — yerning tirik organizmlar tarqalgan qobig’i. Biosferaning tarkibi va energetikasi undagi tirik organizmlarning faoliyati bilan bog’liq. Biosferani “hayot sohasi”, yerning sirtqi qobig’i to’g’risidagi dastlabki … Read More

BIOSTRATIGRAFIYA (bio… va stratigrafiyalan) — stratigrafiyaning bo’limi, cho’kindi qatlamlar nisbiy yoshini va turli hududlarda bir xil yoshdagi qatlamlar nisbatini aniqlash maqsadida cho’kindi qatlamlardagi qazilma organizmlar qoldiqlarining taqsimlanishini o’rganadi. Biostratigrafiyaning vazifasi … Read More

BIOSINTEZ (bio… va sintez) — tirik organizmda yoki undan tashqarida biokatalizatorlar (fermentlar) ta’sirida birmuncha oddiy birikmalardan organik moddalar hosil bo’lishi. Biosintez — o’simliklar, hayvonlar va mikroorganizmlarda sodir bo’ladigan moddalar almashinuvining … Read More

BIOSAVARLAPLAS QONUNI — o’tkazgichdan o’tayotgan elektr toki bilan u hosil qilgan magnit maydoni kuchlanganligi orasidagi munosabatni ifodalovchi qonun. Bu qonunni 1820 yilda J. B. Bio va F. Savar topgan.

BIOPTIKA (bio… va Yunoncha optike — nur) — biologiyaning nur hosil bo’lishi va tarqalishi, uning turli moddalar bilan o’zaro ta’sirini tekshiradigan bo’limi. Bioptika organizmlarning yorug’lik nurini qabul qilish, undan ko’rish … Read More

BIOPSIYA (bio… va Yunoncha opsis— ko’rish, tekshirish)—davolash va kasallikni aniklash maqsadida tirik odamning to’qima yoki biror a’zosidan bir kismini kesib olib tekshirish. Asosan xavfli o’smalar va qon yaratish tizimi kasalliklarini … Read More

BIOPOLIMERLAR (bio… va polimerlar) — barcha tirik organizmlarning hayot faoliyatida muhim rol o’ynaydigan yuqori molekulali tabiiy birikmalar. Nuklein kislotalar, oqsillar va polisaxaridlarni o’z ichiga oladi. Bulardan tashqari, aralash Biopolimerlar ham … Read More