Category: B harfi

BIOGENEZ (bio… va genez) — organik birikmalarning tirik organizmlar hosil qilishi. Keng ma’noda — Biogenez barcha tirik mavjudotlarning faqat tirik materiyadan paydo bo’lishini ta’kidlaydigan g’oyaning emperik umumlashmasidan iboratdir. Bu terminni … Read More

BIOGEN ELEMENTLAR — organizmlar tarkibida doim bo’ladigan va ularning hayot faoliyatida muhim rol o’ynaydigan kimyoviy elementlar. Ularga avvalo kislorod, uglerod, vodorod, kaltsiy, azot, kaliy, fosfor, magniy, oltingugurt, xlor, natriy, temir … Read More

BIOGEN STIMULYATORLAR, biologik stimulyatorlar — muayyan sharoitda hayvonlar va o’simliklar to’qimalarida hosil bo’ladigan va biologik faollik xususiyatiga ega bo’lgan moddalar. Biogen stimulyatorlar tug’risidagi ta’limot ilk bor V. P. Filatov (1875— … Read More

BIOGEN AMINLAR, proteinogen aminlar — organizmda hosil bo’ladigan azotli organik birikmalar. Biogen aminlarning aksarisi — gistamin, serotonin, noradrenalin, adrenalin, tiramin va boshqa biologik faol modda bo’lib, bosh miya po’stlog’ida va … Read More

BIOGELMINTLAR (bio… va gelmintlar) — oraliq xo’jayin orqali rivojlanadigan parazit chuvalchanglar. Voyaga yetgan davrida definitiv (oxirgi) xo’jayin (odam va hayvonlar) da parazitlik qiladi. Bu jihatdan ular oraliq xo’jayinsiz rivojlanadigan geogelmintlardan … Read More

BIOBIBLIOGRAFIYA (bio… va bibliografiya), shaxsiy bibliografiya — bibliografiya turi; bosma asarlar haqidagi ma’lumotlar ularning mualliflari biografiyasi va shu muallifga bag’ishlangan adabiyotlar to’g’risidagi ma’lumotlar bilan birgalikda beriladi. Biobibliografiya lug’at va ko’rsatkichlar … Read More

BIOAKUSTIKA (bio… va akustika) biologiyaning hayvonlar tovushini va ularning tovush orqali bir-biri bilan aloqa bog’lashini o’rganadigan bo’limi. Bioakustika hayvonlar ekologiyasi va etologiyasi bilan ularning tovush signallari chiqaradigan hamda bunday signallarni … Read More

BIO… (Yunoncha bios — hayot) — yasama so’zlar tarkibiy qismi: 1) hayotga oidlikni (masalan, biogenez); 2) ma’nosiga ko’ra, biologiyaga aloqadorlikni bildiradi (masalan, biokataliz).

BIO (BIOT) JAN BATIST (1774-1862) — frantsuz fizigi, geodezisti va astronomi. Parij Fanlar Akademiyasi a’zosi (1803), Peterburg Fanlar Akademiyasi xorijiy faxriy a’zosi (1819). Ilmiy ishlari yorug’likning qutblanishi (uning nomi bilan … Read More

BING’OZI — Liviyadagi shahar va port, O’rta dengizning sidra qo’ltig’idagi qoyali burunning Janub chekkasida joylashgan. Aholisi 446 ming kishi (1988). Xalqaro aeroport bor. Bing’ozini miloddan avvalgi 446 yilda yunonlar Evxosperdes, … Read More