Category: B harfi

BESSHATIR — qadimgi o’balar (mozorqo’rg’onlar) majmuasi (miloddan avvalgi 7-4-asrlar). Qozog’iston Respublikasining Olmaota viloyati, Qapchig’ay qishlog’idan 116 kilometr Sharqda, Ili daryosining o’ng qirg’og’idan 3 kilometr uzoqlikda, Jelshag’ir tog’i etaklarida joylashgan. Bu … Read More

“BESUYAK” — 1) o’zbek xalq tsirk san’ati janrlaridan. 18-19-asrlarda taraqqiy topgan; 2) tanani egib bukish mashqining ustasi, muallaqchi. 19-asr oxiri—20-asr boshida Solih Po’latov, Mirbuva, Nosir Niyozmat kabi yirik “Besuyak”lar o’tgan. … Read More

BESTUJEV QORAMOL ZOTI — go’shti va suti uchun boqiladigan zot. Vatani Rossiya. 18-asr oxiri— 19-asr boshlarida mahalliy sigir zotlarini shortgorn, golland, simmental va boshqa zotlar bilan chatishtirib yetishtirilgan (nomi zotdor … Read More

BESSEMER CHO’YANI — cho’yanning maxsus xili; tarkibida kremniy va marganes odatdagi cho’yannikidan ko’proq, fosfor bilan oltingugurt esa kamroq bo’ladi. B1, B2 markalari bor. Asosan, po’lat olish uchun ishlatiladi.

BESSEMER PO’LATI — maxsus tarkibli (B1, B2 markali) cho’yanni Bessemer konverterida qayta ishlab olinadigan po’lat. Sovuqlayin yaxshi kesiladi, oson payvandlanadi va bolg’alanadi. Rels, shveller, balka, Bolt, truba (quvur) va sim … Read More

BESSEMER JARAYONI, cho’yanni bessemerlash—yoqilg’i ishlatmay suyuq cho’yandan po’lat olish usuli. Ingliz ixtirochisi G. Bessemer taklif qilgan (1856). Kislota asosidagi o’tga chidamli g’ishtdan terilgan Konverter (Bessemer konverteri)da amalga oshiriladi. Konverterni gorizontal … Read More

BESSEMER (BESSEMER) GENRI (1813.19.1, Charlton 1898.15.3, London)— ingliz ixtirochisi. London Qirollik jamiyati a’zosi (1879). Suyuq cho’yandan po’lat olish usuli (Bessemer jarayoni)ni ishlab chiqqan (1856). Aylanib turuvchi konverterni yaratgani uchun patent … Read More

BESSEL YILI — tropik yil. Quyoshning aberrasiya hisobga olingan o’rtacha uzunlamasi ropparaso 280° ga teng vaqtdan boshlab hisoblanadi va bu vaqt Yer yuzining biron bir ixtiyoriy nuqtasi uchun bir xil … Read More

BESSEL FRIDRIX VILGELM (1784.22.7, Minden, Germaniya — 1846.17.3, Kenigsberg)—nemis astronomi, geodezisti va matematigi. Astrometriya asoschilaridan biri. U 20 yoshligidayoq Gapley kometasi orbitasini hisoblab chiqdi. Bessel rahbarligida Kenigsberg universitetida rasadxona qurildi; … Read More

BESSARABIYA — Dnestr va Prut daryolari oralig’idagi tarixiy viloyat (hozirda Moldaviya hududining asosiy qismi va Odessa viloyatining Janub qismi). 10-11-asrlarda Bessarabiya Kiyev Rusiga, 12— 13-asrlarda Galich Volin knyazligiga qaragan. 14-asrdan … Read More