Category: B harfi

BESSA (Fransuzcha baisse — pasaytirmoq)— birja chayqovchiligi; qimmatbaho qog’ozlar kursi yoki tovarlar narxini pasaytirish maqsadida amalga oshiriladi. Narxlarni pasaytirishga intiladigan tadbirkor qimmatbaho qog’ozlar yoki tovarlarni ma’lum muddatga sotadi. Kelishilgan muddat … Read More

BESS — axomaniylarning Baqtriya va Sug’diyonadagi satrapi (hokimi). Axomaniylar naslidan. Miloddan avvalgi 333 yil Aleksandr qo’shinlari bilan Doro III qo’shinlari o’rtasida bo’lgan Gavgamela jangida Eron otliq lashkariga qo’mondonlik qilgan. Eron … Read More

BESIM ATALAY (1882, Ko’tohiya viloyati Ushoq qishlog’i—1965.7.11, Anqara)—turk adibi va olimi, professor. “Turk tili jamiyati”ning asoschilaridan biri. U ilmiy-pedagogik ishlar bilan birga hikoyalar, she’riy va dramatik asarlar yozgan. Besim Atalay … Read More

BESARAGOTA TIZMASI — Nurota tizma tog’larining Janubiy g’arbiy tarmog’i, Navoiy viloyatida joylashgan. Eng baland joyi 556 metr. Uzunligi 12 kilometr. Janubiy g’arbiy yon bag’irlari Nurota vodiysiga sekin-asta kiyalanib boradi va … Read More

BERSH BALIQ (Lucioperca volgensis)— okunsimonlar oilasiga mansub baliqlar turi, uzunligi 25-45 santimetr, og’irligi 2 kilogrammgacha. Qora, Azov, Kaspiy dengizlariga quyiladigan daryolar etagida yashaydi. Sudak balig’iga  o’xshash, 3-4 yoshda voyaga yetadi. … Read More

BERSELIUS (Berselius) yene Yakob (1779.20.8 Veversunda -1848.7.8, Stokgolm)—shved kimyogari va mineralogi. Upsal universiteti meditsina doktori (1802). Stokgolm universiteti professor (1807), Stokgolm Fanlar Akademiyasi a’zosi (1808), prezidenti (1810) va doimiy kotibi … Read More

BERUNIY TUMANI — Qoraqalpog’iston Respublikasiydagi tuman. 1927 yil 3 iyulda tashkil etilgan (1962 yil 24 dekabrda To’rtko’l tumaniga qo’shib yuborilgan, 1964 yil 31 dekabrda qayta tuzilgan). Beruniy tumani O’zbekiston Respublikasining … Read More

BERUNIY ZIJI — Beruniy tuzgan yulduzlar jadvali. Unda 1029 ta yulduzning koordinatalari va yulduz kattaliklari berilgan. K. Ptolemey va Arab olimi asso’fi jadvallariga asoslanib tuzilgan; unda yulduzlarning vaziyatlari ekliptik koordinata … Read More

BERUNIY (ABU RAYHON BERUNIY) NOMIDAGI O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI DAVLAT MUKOFOTI — fan va texnika sohasidagi mukofot. Ayrim olim yoki olimlar guruhiga ilm-fan taraqqiyotiga ulkan hissa qo’shadigan, yuksak amaliy ahamiyatga molik bo’lgan, … Read More

BERUNIY, 1957 yilgacha Shabboz (Shayx Abbos Vali)—Qoraqalpog’iston Respublikasidagi shahar (1962 yildan), Beruniy tumani markazi. Amudaryoning o’ng sohilidagi Urganch temir yo’l stantsiyasidan 20 kilometr shimoli Sharqda. Iqlimi keskin kontinental. Yanvarning o’rtacha … Read More