Category: CH harfi

CHEREPANOVLAR YEFIM ALEKSEYEVICH (1774, Viysk zavodi 1842, Nijniy Tagil) va Miron Yefimovich (1803, Viysk zavodi — 1849, Nijniy Tagil) — ota-bola rus mashinasozlari va ixtirochi mexaniklari, parovoz ixtirochilari. Zavodchi Demidovlarning … Read More

CHERENKOV-VAVILOV NURLANISHI, Cherenkov—Vavilov effekti — tez harakatlanuvchi zaryadlangan zarralar (elektronlar, protonlar, mezonlar va b.) biror moddadan o’tganda sodir bo’ladigan yorug’lik nurlanishi. Sm. Vavilov tashabbusi bilan P.A. Cherenkov radiyning unurlari ta’sirida … Read More

CHERENKOV PAVEL ALEKSEYEVICH (1904.28.7, Voronej viloyati — 1990) — rus fizigi, akademik (1970); Voronej universitetini tugatgan (1928). SSSR Fanlar Akademiyasi Fizika institutida ishlagan (1930 yildan). Ilmiy ishlari fizik optika, yadro … Read More

CHEREMUXA (Padus) — ra’nodoshlar oilasiga mansub daraxt yoki butalar turkumi. Bo’yi 2-17 (20) metr, diametri 40 santimetr. Shox-shabbalari keng, qalin, egilib turadigan poyasining po’stlog’i kulrang-qora, yosh novdalariniki ochiq yashil yoki … Read More

CHERDANTSEV GLEB NIKANOROVICH (1885.4.8, Omsk 1958.5.12, Moskva) — iqtisodchi va geograf olim, O’zbekiston Fanlar Akademiyasi akademik (1956), iqtisod fanlari doktori (1936). O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan fan va texnika arbobi (1955). Peterburg … Read More

CHERVYAKLI UZATMA – vint (chervyak) va u bilan ilashadigan chervyak g’ildiragi vositasida ayqash vallarga aylanma harakat uzatadigan mexanizm. Harakat chervyakdagi trapesiodal rezba bilan g’ildirakning yoysimon tishlari orasidagi ilashish kuchi natijasida … Read More

CHERVESLAR — koktsidlar kenja turkumiga mansub tengqanotli hasharotlar. 250 ga yaqin turi uchraydi. Tanasining uzunligi 0,5—35 millimetr. Urg’ochisi qanotsiz. Erkaklarida bitta oldingi juft qanotlari bor, og’iz apparata rivojlanmagan. Urg’ochisining og’iz … Read More

CHERAGALAR (Mergus) — o’rdaksimonlar oilasiga mansub qushlar urug’i. 7 turi ma’lum. Tumshug’i uzun, ingichka, chetida o’tkir tishchalari bor. 5 turi shimol yarim sharda, 1 turi Janubiy Amerikaning tropik qismida va … Read More

CHEPRAKOV KONSTANTIN PAVLOVICH (1907.13.9, Ukraina, Berdyansk shahri — 1972.31.5, Toshkent) — moybo’yoqchi rassom, grafik. O’zbekston xalq rassomi (1967). Rassomlikni mustaqil o’rgangan. 1933 yildan Toshkentda yashagan. Maishiy kartinalari (“Dam olish kunida”, … Read More

CHENSTOXOVA — Polshaning Janubiy qismidagi shahar. Varta daryosi bo’yida. Chenstoxova voevodaligining ma’muriy markazi. Aholisi 248,9 ming kishi (2004). Transport yo’llari chorrahasi. Metallurgiya kombinati, mashinasozlik, to’qimachilik, oziq-ovqat, qog’oz, mebel sanoati korxonalari … Read More