Category: D harfi

DIKTIOKAULYOZ — o’txo’r hayvonlarda uchraydigan invazion kasallik. Kasallikni bronx va traxeyalarda parazitlik qiladigan Dyctyocaulidae oilasiga mansub nematodalar qo’zg’atadi. Kasallik qoramol, qo’y, echki, tuya va boshqa hayvonlar o’rtasida keng tarqalgan. Diktiokaulyoz … Read More

DIKTATURA (lotincha dictatura — cheklanmagan hokimiyat) — davlat hokimiyatini nodemokratik usullar bilan amalga oshirish tizimini ifodalovchi tushuncha, avtoritar yoki totalitar rejim. Diktaturaga asoslangan siyosiy rejimda hokimiyat bir shaxs — diktator … Read More

DIKTATOR (lotincha dictator — buyuraman) — 1) qadimgi Rimda yuqori lavozimdagi shaxs. Urushda va mamlakat ichida davlat uchun katta xavf tug’ilgan, juda mushkul favqulodda vaziyatlar yuzaga kelgan paytlarda tayinlangan. Diktator … Read More

DIKTANT (lotincha dicto — aytib turib yozdiraman) — o’quvchilarga imlo va tinish belgilariga doyr qoidalarni o’rgatishda hamda bu qoidalar yuzasidan hosil qilingan malakani tekshirishda qo’llaniladigan yozma ish. Ta’limiy va nazorat … Read More

DIKSILEND (inglizcha Dixieland — Diksi diyori, AQSh Janubiy Shtatlariga nisbat berilgan) — jaz ansambli. Dastlab, oq tanli sozandalardan iborat Nyu-Orlean uslubiga mansub ilk jaz guruhlarining ifodasi. Tarkibida truba, klarnet, trombon … Read More

DIKKIT — kaolinitning polimorf turiga mansub gil minerali. Kimyoviy formulasi Al4[Si4Ol0] (OH)S. Birinchi marta aniklagan amerikalik mineralog Dikka nomi bilan atalgan. Kristallari tiniq plastinkasimon. Rangsiz, oq, sarg’ish va ko’kimtir. Qattiqligi … Read More

DIKKENS (DICKENS) CHARLZ (1812.7.2, Lendport — 1870.9.6, Xeydsxill) — ingliz yozuvchisi. Adabiy faoliyati 1833 yilda boshlangan. Mehnatkash xalqning og’ir ahvoli Dikkens asarlarining bosh mavzusi bo’lgan. Dikkens tanqidiy realism uslubining asoschilaridan … Read More

DIZRAELI (DISRAELI) BENJAMIN, graf Bikonsfild (1804.21.12 — London — 1881.19.4) — Buyuk Britaniya bosh vaziri (1868 va 1874-80), konservatorlar partiyasining rahbari; yozuvchi. 1852, 1858-59, 1866-68 yillarda moliya vaziri. Dizraeli hukumati … Read More

DIZPUL — Eronning Janubi- g’arbidagi shahar. Diz daryosining so’l sohilida. Xuziston viloyati tarkibida. Aholisi 202,6 ming kishi (1997). Dizpul yonidan xalqaro temir yo’l va neft quvuri o’tgan. Sholi oqlash, paxta … Read More

DIZENTERIYA AMYOBASI (Entamoeba histolytica) — amyobalar turkumiga mansub bir hujayrali parazit hayvon. Rus olimi F. A. Lesh 1875 yil kashf etgan. Ko’p hollarda amyoba tsistasi odam yo’g’on ichagidagi axlatda ko’payadi, … Read More