Category: D harfi

DIFILLOBOTRIOZ – odam va ba’zi hayvonlar ichagida parazitlik qilib yashaydigan serbar lentasimon gijjalar qo’zg’atadigan kasallik. Kasal odam yoki hayvon axlati bilan gijja tuxumi, ko’pgina tana qismlari tashqariga chiqadi. Tuxum suvga … Read More

DIFENILAMIN (C6H5)2NH – ikkilamchi aromatik amin, yorug’lik ta’sirida qorayadigan rangsiz kristall modda. Molekulyar modda 169,23; zichligi 1160 kg/m3. Qaynash temperaturasi 302°, suyuqlanish temperaturasi 54°. Sovuq suvda erimaydi; efir, metil spirt, … Read More

DIFENIL, fenilbenzol (S6N5)2 — o’zaro bog’langan ikkita fenil radikalidan tashkil topgan rangeiz kristall modda. Suyuqlanish temperturasi 71°, qaynash temperaturasi 255°, zichligi 1156 kg/m3 (25°). Suvda erimaydi, spirt, efir, benzol va … Read More

DIURON, gerbatoks, dixlor-fenidim, karmeks (C,HI0ON2C12) — singib, tanlab ta’sir etuvchi gerbitsid. Rangi oq, 80%li ho’llanuvchan kukun. Paxtazorlarda, danakli va rezavor meva bog’larda, tokzorlarda bir yillik boshoqli (kurmak, itqo’noq) va ikki … Read More

DISTROFIYA (dis… va Yunoncha trophe — ovqat, oziqlanish) — hujayra va to’qimalarda moddalar almashinuvi buzilishining patomorfologik va patofiziologik ifodasi; ilgari degeneratsiya— aynish deb atalgan. Distrofiya ko’pgina (ayniqsa yallig’lanish bilan kechadigan) … Read More

DISTRIBYUTOR, Distributor (inglizcha distributior — taqsimlash) — mintaqaviy (mahalliy) bozorlarda muayyan turdagi tovarlarni ko’tara sotib olish va sotish bilan shug’ullanuvchi firma yoki tadbirkor. Distribyutor tovar ishlab chiqaruvchi korxona bilan tuzilgan … Read More

DISTORSIYA (lotincha distorsio — qiyshayish) — optik sistemalarda hosil bo’ladigan tasvir nuqsonlari; bunda ob’yekt bilan uning tasviri orasida geometrik o’xshashlik buziladi. Distorsiya tasvirning har xil qismi turlicha chiziqli kattalashishi natijasida … Read More

DISTILLASH (lotincha disstillatio — tomchilab oqish), distillanish, haydash — suyuqliklarni bug’latib, sof komponentlarga yoki har xil tarkibli fraktsiyalarga ajratish, tozalash. Buning uchun komponentlarga ajratiladigan suyuklik qizdiriladi va undan ajralib chiqayotgan … Read More

DISTILLANGAN SUV – haydash (distillash) yo’li bilan tarkibidagi erigan mineral tuzlar, organik moddalar va boshqa qo’shimchalardan tozalangan suv. Tibbiyotda ishlatiladigan Distillangan suvda nitrat, nitrit va sulfat kislotalar, xlor, kaltsiy ionlari, … Read More

DISSOSIATSIYA, dissosiatsiyalanish (lotincha dissociatio— ajralish, parchalanish) — modda molekulalari radikallari yoki ionlarining qaytar holda parchalanishi. Dissosiatsiya termik, elektrolitik va fotokimyoviy turlarga ajratiladi. Termik Dissosiatsiya — moddaning issiqlik ta’sirida parchalanishi. Masalan, … Read More