Category: D harfi

DEFIBRER (Fransuzcha defibreur — tolani maydalash) — yog’och massasi yoki tsellyuloza olish uchun dumaloq yoki yorilgan yog’ochni (uzunligi 1-3 metr, diametri 8-24 santimetr) aylanib turgan jilvir tosh yordamida qirib yog’och … Read More

DEFIBRATOR (de… va lotincha fibra – tola) — yog’och massasi tayyorlash uchun mo’ljallangan apparat. Ishi yog’och payrahalarni maxsus metall disklar orasida ishqalash va ezishga asoslangan. Yog’och tayyorlash jarayonida ajralgan payraha … Read More

DIFFERENT (lotincha deferens — eltuvchi, aralashtiruvchi), Sayyora deferenti — geosentrik olam sistemasida sayyoralarning sirtmoqsimon harakatini tushuntirish uchun kiritilgan aylana. Markazi yerda bo’lgan Different bo’ylab Sayyora emas, balki episikl deb ataladigan … Read More

DEFEKTOSKOPIYA (lotincha defectus -nuqson va Yunoncha skopeo — qarash) — material va mahsulotlarning nuqsonlari bor-yo’qligini aniqlash uchun bajariladigan tekshirish usullari va vositalari majmui. Defektoskopiyaning mavjud usullari asosida materiallarga turli xil … Read More

DEFEKTOSKOP (lotincha defectus — kamchilik va …skop) — metall va metallmas materiallardan qilingan buyumlardagi nuqsonlar (siniqlar, darzlar va boshqalar) ni buyumlarga ziyon yetkazmasdan aniqlash uchun mo’ljallangan qurilma. Magnitli, rentgen va … Read More

DEFEKTOLOGIYA (lotincha defectus -nuqson va …logiya) — jismoniy va ruhiy nuqsonli bolalar rivojlanishining psixofizik xususiyatlarini o’rganish, ularga maxsus ta’lim-tarbiya berish, undagi nuqsonlarni yo’qota borish qonuniyatlarini o’rganuvchi fan. Ko’r va ko’zi … Read More

DETROYT — AQShdagi shahar, Michigan shtatida. Detroyt daryosi bo’yida, Guron va eri ko’llari oralig’ida joylashgan. Aholisi 951,2 ming kishi (2000; shahar atrofi bilan 4,6 million kishi). Detroytga 1701 yilda frantsuzlar … Read More

DETRIT (lotincha detritus — ezilgan) — suv havzasi tubiga cho’kadigan, suv yoki tuprokdagi mayda organik zarrachalar. Detrit tarkibiga qayvon, o’simlik va zamburug’larning chirigan qoldiqlari bilan birga bakteriyalar ham kiradi. Detrit … Read More

DETONATSIYA (lotincha detono — gumburlash) — 1) issiqlik ajralib chiqishi bilan yuz beradigan kimyoviy o’zgarishlarning modda yoki gazda tovush tezligidan kattaroq (doimiy) tezlikda tarqalishi. Portlovchi gazlar aralashmasi uchun Detonatsiya tezligi … Read More

DETONATOR (lotincha detonare — portlamoq) — artilleriya va boshqa qurol-yaroqlarda asosiy zaryadni, shuningdek, yer qazish ishlarida yerga ko’milgan zaryadni portlatuvchi modda. Ishlash tarsi detonatsiya kapsulalari va shnurlarida qo’llaniladigan oson portlovchi … Read More