Category: D harfi

DISKOMISETLAR – bir necha tartibni birlashtirgan xaltali zamburug’larning bir guruhi. 4 mingga yaqin turi bor. Diskomisetlarning meva tanalari ochiq (apotesiylar), ko’pincha gimeniy qavat bilan qoplangan, tarelkasimon. Diskomisetlar orasida saprofit va … Read More

DISPASHA (Fransuzcha dispache) — 1) kema halokati (kemani, ekipajni, yukni qutqarish) dagi jami xarajatlarni hisoblash; 2) yuk tashishni tashkil etgan tomonlar (yuk va kema egasi, kemani yollovchi ijarachi) o’rtasida xarajatlarning … Read More

DISSEMINATSIYA (lotincha disseminatio— yoyilish, tarqalish, sochilish) — patologik jarayon, masalan, xavfli o’sma hujayralari yoki sil va boshqa yuqumli kasalliklar qo’zg’atuvchilarining qon va limfa orqali butun organizmga tarqalib, yoyilib ketishi. Ko’pgina … Read More

DISSEKTOR (lotincha disseco — buklayman, kesaman) — elektr zaryadlarini uzatuvchi televizion trubka. Dissektorda fotokatod hosil qilgan tasvirni elektron ko’paytirgich elektr signallariga aylantiradi. Dissektor, asosan, televideniening qo’shimcha avtomat tizimlarida (masalan, yorug’lik … Read More

DISPONENT (inglizcha disponense — joylashtiruvchi, taqsimlovchi) — 1) firmaning ishlari bilan shug’ullanish, shuningdek, uning mulklari va mablaglarini tasarruf etish huquqiga ega bo’lgan shaxs (unga huquq firma tomonidan beriladi); 2) bankning … Read More

DISPNOE (dm… va Yunoncha pnoia — nafas) ritmning buzilishi, halloslash, tez-tez nafas olish (giperpnoe) yoki nafas to’xtab qolishi (apnoe). Dispnoe qonda karbonat angidrid ko’payishi (giperkapniya) va kislorod kamayishi (gipoksemiya) natijasida … Read More

DISTRIBUTIVLIK (lotincha distributivus — taqsimlanish) — ikki amalning o’zaro bog’lanishini ifodalovchi qonun. Masalan, Distributivlik qo’shish va ko’paytirish amallari uchun a(b+c)=ab+ac tenglik bilan ifodalanadi.

DITRIX (Diterich) (asl ismi va Fam. Mariya Magdalena fon losh) Marlen (1904.27.12 – Berlin – 1992) – nemis va Amerika aktrisasi. Kinoda 1922 yildan, 1930 yildan Gollivudda ishlagan. “Moviy farishta”, … Read More

DISFAGIYA (due… va Yunoncha phagein — yutmoq, yemoq) — ovqat yoki suv yutishning buzilishi. Halqum, hiqildoq va qizilo’ngach devorlarining shikastlanishi, ularga yot jismlar tiqilishi, yallig’lanish, isteriya va boshqa asabiy-ruhiy kasalliklarda … Read More

DIFRAKTSIYA (lotincha diffractus — singan) — to’lqinlarning harakat yo’nalishida uchragan to’siqlarni aylanib o’tishi. Difraktsiya har qanday to’lqin harakatiga tegishli; to’lqin uzunligi to’siq o’lchamiga teng yoki undan katta bo’lsa, Difraktsiya hodisasi … Read More