Category: D harfi

DVIGATEL LITRAJI – porshenli ichki yonuv dvigatelinnt ish hajmi yig’indisi. Masalan, bitta tsilindrning ish hajmi porshen yuzining tsilindrdagi porshen yo’liga ko’paytmasiga teng. Dvigatel litraji dm3 (litr) da ifodalanadi. Dvigatelning quvvati … Read More

DVIGATEL (ruscha) biror turdagi energiya ni (masalan, suv, shamol energiyasini) mexanik energiyaga aylantirib beradigan mashina. Tabiiy energetika resurslari (yonilg’i, suv energiyasi, shamol energiyasi va boshqalar) ni to’g’ridan-to’g’ri mexanik energiyaga aylantiruvchi … Read More

DAHYAK (fors— o’ndan bir) — 1) Buxoro amirligida vaqf yerlaridan olingan daromadning madrasa mullavachchalariga beriladigan qismi. Davlat yerlariga qo’shib olingan vaqf yerlaridan ham Dahyak ajratilgan. Bunday yerlar “vaqfi Dahyak”, Dahyak … Read More

DAHSOLA — og’irlik o’lchov birligi. Mamlakatimizning ko’p viloyatlarida, ayniqsa Buxoro va Samarqand viloyatlarida qo’llanib (19-asr), qiymati 1 Mann (ba’zi joylarda 32 kilogramm) ga, ba’zi joylarda 1/4 botmonga, ya’ni 1/4 Mannga … Read More

DAHRON — Saudiya Arabistonidagi shahar. Fors qo’ltig’idan 8 kilometr ichkarida. Aholisi qariyb 60 ming kishi (1990-yillar o’rtalari). Temir yo’l stantsiyasi. Xalqaro avtomobil yo’llari o’tgan. Aeroporti xalqaro ahamiyatga ega. Neftni qayta … Read More

DAHRIYLIK (Arab, dahr — vaqt, taqdir, falak) — Islom paydo bo’lmasdan ilgari Arab jamiyatida keng tarqalgan aqida. “O’lim”, “Taqdir”, “Ajalning yetishi” ma’nolarini anglatgan bu aqidaga ko’ra, insonning taqdiri oldindan belgilab … Read More

DAHO (Arabcha) — favqulodda kuchli aql, xotira va ijodiy iste’dod; bilim saviyasi, dunyoqarashiga ko’ra o’z davri darajasidan ilgari ketgan shaxs. Daholar fan-texnika, madaniyat, xususan badiiy ijodiyot sohasida muayyan millat, davlat … Read More

DAHLIZ — me’morlikda turar joy va mehmonxonalarga tutash qurilgan qo’shimcha xona. Asosan, 3,5 metrli, bolor (to’sin)li kichik xona bo’lib, ko’pincha, bir xona yoniga yoki ikki xona o’rtasiga kuriladi, shu xonalarga … Read More

DAHLAR, daylar — qadimda hozirgi Turkmanistonning Janubiy, shuningdek, O’zbekistonning bir qismida yashagan qabilalar. Dahlar dastlab Kserksning miloddan avvalgi 486-480 yillarga oid bitigida qayd etilgan. Tarixchi Berosnnyat yozishicha, Kir II Oksus … Read More

DAHKAT, Dukenttepa — o’rta asr shahar xarobasi (6-16-asrlar). Ohangaron daryosi irmog’i Dukentsoyning o’ng qirg’og’ida, Angren shahridan taxminan 8 kilometr shimoldagi Dukent qishlog’ida joylashgan. Dahkat oltin va kumush konlariga boriladigan yo’l … Read More