Category: E harfi

EPILEPSIYA (Yunoncha — tutaman), tutqanoq, quyonchiq — bosh miyaning surunkali kasalligi; ko’pincha tirishish, hushdan ketish, bemor shaxsining o’zgarishi, ayrim hollarda aqliy qobiliyatning susayib borishi bilan kechadi (fe’l-atvor o’zgaruvchan, serjahl, ginaxon … Read More

EPIKUR (miloddan avvalgi 341, Samos oroli — miloddan avvalgi 270, Afina) — yunon faylasufi. 306 yildan Afinada yashagan, o’z nomi bilan atalgan falsafa maktabiga asos solgan. Epikur 300 dan ortiq … Read More

ESKI O’ZBEK TILI — turkiy tillarning qarluq guruhiga mansub tillardan biri; mahalliy turkiy lahjalar negizida o’zidan oldingi davrlar (masalan, Qoraxoniylar— 11 —12-asrlar; Oltin O’rda — 13-14-asrlar)ning adabiy-lisoniy an’analari ta’siri ostida … Read More

ESKI O’ZBEK YOZUVI — Arab grafikasi asosida shakllangan va 11-asrdan 20-asrning boshlarigacha qo’llangan o’zbek yozuvi; Arab alifbosidagi 28 ta harfga Arab tilida bo’lmagan, lekin eroniy va turkiy tillarga xos bo’lgan … Read More

ER-XOTIN (O’zbekiston Respublikasida, huquqiy holati) — o’zaro nikohda turgan shaxslar. Fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish (FHDYO) organlarida ro’yxatga olingan paytdan boshlab nikohni tuzganlar Er-xotin hisoblanadi va shu paytdan e’tiboran ular o’rtasida … Read More

ERXARD REJASI — nemis iqtisodchisi, GFRning davlat va siyosiy arbobi Lyudvig Erxard (1897-1977) tomonidan olg’a surilgan ijtimoiy bozor xo’jaligi kontsepsiyasi va neoliberalizm g’oyalariga asoslangan iqtisodiy islohotlar dasturi. Erxard rejasi G’arbiy … Read More

ERTO’G’RUL (taxminan 1191-1281) harbiy sarkarda, o’g’uzlarning qay (qayig’) urug’idan, Usmonlilar sulolasi bobokaloni. 13-asrning 20-yillari — mo’g’ullar istilosi davrida Erto’g’rul o’z urug’doshlari bilan Movarounnahr va Xurosondan kichik Osiyoga kelib o’rnashgan. Bu … Read More

ERTAPISHARLIK, tezpisharlik — o’simliklarning tez o’sishi, tez rivojlanishi va mevalarning erta etilishi xususiyati. O’simliklarda biologik va xo’jalik jihatidan pishish holatiga yetish tezligi bilan belgilanadi. Ertapisharlik muayyan ekinlar turlari va navlari … Read More

ERTAKCHI — ertak aytuvchi, hikoyachi. Repertuaridagi ertaklar xarakteri va hikoya qilish uslubiga ko’ra Ertakchilar bir-biridan farq qiladi: ular ijrochi va ijodkor Ertakchilarga bo’linadi. Birinchisi o’zi eshitgan ertakni aynan takrorlaydi. Ikkinchisi … Read More

ERTAK — xalq og’zaki poetik ijodining asosiy janrlaridan biri; to’qima va uydirmaga asoslangan sehrli sarguzasht va maishiy xarakterdagi epik badiiy asar. Asosan, Nasr shaklida yaratilgan. M. Koshg’ariyning “Devonu lug’otit turk” … Read More