Category: H harfi

Haziniy Xo’qandiy (taxallusi; asl nomi Ziyovuddinxon Kattaxoja o’g’li Haziniy to’ra) (1867 — Qo’qon yaqinidagi katta Kenagas qishlog’i — 1923) — shoir va Shayx. Qo’qondagi Jome’ madrasasida tahsil olgan. Qur’on, tafsir, … Read More

“Hizbut tahrir” (to’liq nomi “Hizb at-tahrir al-Islomiy” — “islom ozodlik partiyasi”) — siyosiylashgan diniy tashkilot (oqim). Falastinda Taqiyuddin Nabhoniy (1909-1979) asos solgan. U “musulmon birodarlar” guruhining Falastin bo’linmasida faoliyat yuritib, … Read More

Hasharotxo’r o’simliklar -odatdagi oziqlanishdan tashqari yana ayrim hasharotlar (ba’zan mayda jonivorlar)ni tutib yeb qo’shimcha oziq manbai sifatida foydalanadigan ko’p yillik o’tsimon o’simliklar guruhi. Yer sharining barcha qismida uchraydi. 500 ga … Read More

Hasharotlar (1shes1a) – bo’g’imoyoqli umurtqasiz hayvonlar sinfi. Yer sharida 1,5 millionga yaqin turi ma’lum. Turlarining ko’pligi va shakllarining xilma-xilligi jihatidan biosferada 1-o’rinni egallaydi. Hasharotlar sinfi oyoqdumlilar, qo’shdumlilar, qo’ng’izlar, tuyabo’yinlar, to’rqanotlilar, … Read More

Harbiy kiyimlar – harbiy xizmatchilarning harbiy kiyim formalari. Harbiy kiyimlarga (belgilangan namunalariga ko’ra) odatda quyidagilar kiradi: ustki kiyimlar (shinel, bushlat, plashch, mundir, kitel, kalta paxtali kamzul, tujurka. shim va boshqalar); … Read More

Harakat — borliqning ajralmas xususiyati bo’lgan o’zgaruvchanlikni ifodalovchi falsafiy kategoriya. Harakat tushunchasi imkoniyatlarning voqelikka aylanishini, ro’y berayotgan hodisalarni, olamning beto’xtov yangilanib borishini aks ettiradi. Olamdagi har qanday jarayon Harakat tufayli … Read More

Harbiy san’at — quruqlik, dengiz, havoda harbiy harakatlar olib borishga tayyorgarlik ko’rish va uni olib borish nazariyasi va amaliyoti; Harbiy san’at — harbiy fanning bir qismi. Zamonaviy Harbiy san’atning tarkibiy … Read More

Hajm (matematikada) — Geome-trik jismlarning sonli xarakteristikalaridan biri. U chekli sondagi birlik kublarga ajratish mumkin bo’lgan jismlar uchun shu kublarning soniga teng. Qadimda prizma shaklli to’sinlar, tsilindr, to’liq hamda kesik … Read More

Hajjoj ibn Yusuf, al-Haj joj as-Saqafiy (660, Toif — 714, Vosit) — umaviylarnnig Hijoz (692-694) va Iroqdagi (694 yildan) noibi, xatib. Toifda dars berish bilan shug’ullangan, so’ngra Damashqda xalifa Abdulmalik … Read More

Hajviya — badiiy adabiyot turlaridan; satira va yumor. Hajviy asarlar tanqidiy ruhda bo’ladi. O’tmishda Sharq xalqlari, shu jumladan, o’zbek adabiyotida, asosan, she’riyat va folklorda mustaqil janr sifatida rivojlangan. Ularda jamiyat … Read More