Category: L harfi

Leksema (Yunoncha lexis — so’z, ifoda) — til qurilishining leksik ma’no anglatuvchi lug’aviy birligi. Leksema bildiradigan ma’no so’zning material qismi: ma’lum tovush kompleksini ma’lum ob’yektiv voqelikka bog’lash bilan kishi ongida … Read More

Leksika (Yunoncha lexis — so’zga oid, lug’aviy) — tildagi barcha so’zlar va iboralar yig’indisi, tilning lug’at tarkibi. Leksika ma’lum qonun-qoidaga bo’ysunuvchi izchil va murakkab tizimdan iborat. Til Leksikasi to’xtovsiz o’zgarib … Read More

Lek — Albaniya Respublikasi pul birligi. 1947 yildan muomalaga kiritilgan. 1 Lek=100 kindarkin. Xalqaro ifodasi ALL. Xalqaro valyutalar kursi bo’yicha 1 AQSh dollari =129,47 Lek (2003, mart).

Leyshmaniyalar (Leishmania) — Kinetoplastidlar turkumiga mansub xivchinlilar urug’i. Uzunligi 2-4 mkm. Ayrim sut emizuvchilar (odam, itlar), sudralib yuruvchilar hujayralarining ichki paraziti. Teri va ichki organlar hujayralarini jarohatlab “yomon yara” (teri … Read More

Leytsin (leyko…), aminoizokapron kislota, – monoaminomonokarbon aminokislota; rangsiz kristall modda. Molekulyar modda 131,18, suyuqlanish temperaturasi 293-295° (parchalanish bilan), sovuq suvda yomon eriydi, 1820 yilda frantsuz olimi A.Brakonno muskul to’qimasidan olgan. … Read More

Leytenant (Fransuzcha lieutenant) — ko’pgina mamlakatlarda kichik ofitserlarning harbiy unvoni. Frantsiyada 15-asrda paydo bo’lgan; boshlig’i vazifasini vaqtinchalik bajarib turgan ofitserni Leytenant deb atashgan. 17-asrning 2-yarmidan Frantsiya va boshqa Yevropa davlatlari … Read More

Leypsig jangi (1813. 4-7. 10) -rus armiyasining xorijga yurishlari paytida (1813-14), Leypsig shahri yaqinida ittifoqchi Rossiya, Avstriya, Prussiya va Shvesiya qo’shinlari bilan Napoleon I armiyasi o’rtasida bo’lgan jang (“xalqlar Jangi”). … Read More

Leybnis (Leibniz) Gotfrid Vilgelm (1646.1.7, Leypsig – 1716.14.11, Gannover) — nemis faylasufi, fizik, matematik, tarixchi. Berlin Fanlar Akademiyasining asoschisi va prezidenti (1700). 1676 yildan Gannover gersoglari xizmatida. Petr I iltimosiga … Read More

Leykopeniya (leyko… va Yunoncha penia — etishmaslik), leykositopeniya — periferik qonda leykositlar sonining kamayishi (1 mm3 qonda 4000 dan kam bo’lishi). Leykositlar soni yoki ular shakllarining bir-biriga bo’lgan nisbati o’zgarishi … Read More

Legnisa jangi -Botuxon bilan salibchilar o’rtasida Legnisa shahri (Polsha) yaqinida bo’lib o’tgan jang (1241 yil 9 aprel). Mo’g’ullarning Sharqiy Yevropaga bosqinchilik yurishi davrida Botuxon boshchiligidagi mo’g’ul qo’shini Krakov shahrini egallab, … Read More