Category: M harfi

Metabolitlar — o’simlik va hayvonlarning hujayralari, to’qimalari hamda organlaridagi almashinuv jarayonida hosil bo’ladigan moddalar. Assimilyatsiya va dissimilyatsiya jarayonlarida ishtirok etadi. Ko’pincha Metabolitlar qonga tushgach, funktsiyalarning gumoral regulyasiyasida qatnashib, biokimyoviy va … Read More

Meta … (Yunoncha meta — orasida, keyin, oralatib) — qo’shma so’z bo’lagi; oraliqda ekanligini, nimadandir keyin kelishini, boshqa biron narsaga o’tishini bildiradi (masalan, metabolizm, metagenez).

Mesxeti tizmasi (Ajariya-Imereti, Ajariya-Axaltsixe) — Gruziyaning kichik Kavkaz tog’ sistemasidagi tizma. Qora dengizning Ajariya sohilidan kura daryosining Borjomi darasigacha 150 kilometrga cho’zilgan. Balandligi 2850 metrgacha (Mepisskaro). Cho’kindi jinslardan tashkil topgan. … Read More

Messina bo’g’ozi – O’rta dengizdagi bo’g’oz, Apennin yarim oroli bilan Sitsiliya oroli oralig’ida. Ioni dengizi bilan Tirren dengizini birlashtirib turadi. Uzunligi 40 kilometr chamasida, kengligi 3,5—22 kilometr. Eng sayoz joyining … Read More

Mersin — Turkiyaning Janub qismidagi shahar. Ichel elining ma’muriy markazi. Aholisi 544,3 ming kishi (2000). O’rta dengiz bo’yidagi port. To’qimachilik, oziq-ovqat, kimyo, neftni qayta ishlash sanoati korxonalari bor. Tayyor qismlardan … Read More

Merkuriy — qadimgi Rim afsonalarida Yupiterning o’g’li, tijorat, san’at, kasb-hunarlar xudosi, sayyoxlar homiysi. Yunonlardagi Germes bilan qiyoslanadi. Merkuriy boshida safar qalpog’i, oyog’ida patli shippak, qo’lida tayoq bilan tasvirlangan.

Merkator proektsiyasi – xaritagrafik proektsiyalash usuli. Flamand xaritagrafi G. Merkator (1512-94) taklif qilgan va amalda qo’llagan (1569). Bunda yer sirti aylanma tsilindr sirtiga proektsiyalanadi. Tsilindr o’qi esa yer o’qi bilan … Read More

Mergan — bexato otadigan kishi. Qadimda kamon va boshqa qurollar bilan nishonni xatosiz uradigan ovchi yoki jangchi Mergan deb atalgan. Miltiq, to’pponcha va boshqalar o’t sochar qurollardan bexato otuvchilar ham … Read More

Mer (Meeg) Simon van der (1925) — golland muhandisi, tezlatkichlar va elektron mikroskop bo’yicha mutaxassis. Zarralar dastasini tasodifiy tar-zda sovitish usulini taklif etgan. Shu usul bilan oraliq vektor bozonlar (W* … Read More

Meotlar — qadimgi qabilalar (Sindlar, dandarilar, dosxlar va boshqalar)- Miloddan avvalgi 1-ming yillikda Meotida dengizi (Azov dengizining miloddan avvalgi 7-asr — milodiy 4-asrlardagi yunoncha nomi; qabilaning nomi ham shundan olingan) … Read More