Category: M harfi

Mendeleviy (Mendelevium), Md davriy sistemaning III guruhiga mansub sun’iy radioaktiv kimyoviy element; AK- tinoidlarta kiradi. Tartib raqami 101. Barqaror izotoplari yo’q. Massa soni 247-252, 254-260 bo’lgan 13 ta izoto – … Read More

Mengirlar (bretancha ten — tosh hir — uzun) — jez va ilk temir davrida marhumlar xotirasiga qo’yilgan Mego- ligpik inshootlarning bir turi. Uzun tosh ustunlardan iborat bo’lib, erga tik holda … Read More

Mensheviklar (rus. menshevi- ki — ozlar) — RSDRPdagi siyosiy oqim vakillari, 1917 y.dan mustaqil siyosiy partiya. “M.”tushunchasi RSDRPning 2-s’ezdi (1903)da paydo bo’ldi. O’shanda delegatlarning bir kismi partiya rahbar organlariga saylov … Read More

Mergel — cho’kindi tog’jinsi, ohaktosh va dolomitlardan gilli jin- slarga o’tishdagi oraliq holatda. Tarki- bida 50 dan 80% gacha SaSO3 va MgCO3, 20 dan 50% gacha gilli material bo’ladi. Gilli, … Read More

Merida — Meksikaning Jan.- Sharqiy qismidagi shahar. Yukatan ya.o.da, Yukatan shtatining ma’muriy markazi. Aholisi 703 ming kishi (2000). T.y. va avtomobil yo’llari tuguni. Aeropor- ti xalqaro ahamiyatga ega. Dag’al tolali … Read More

Meridian (lot. meridianis — tush payti), ermeridiani — er yuzasida har ikkala qutb orqali o’tadigan FA- raziy yarim aylana chiziq. Uning barcha nuqtalari bir xil geofafik uzunlikka ega bo’ladi. M. … Read More

Metan (kon gazi, botqoq gazi), SN4 — rangsiz, hidsiz gaz. Mol. m. 16,04. Suvda kam eriydi, etanol, efir, uglerod (1U)-xlorid va uglevodorodlarda eriydi. M. — to’yingan uglevodorod qatorining dastlabki vakili … Read More

Metanefridiylar (Yun. Meta -oraliq, keyin, orqali va nefridiy) — umurtqasiz hayvonlar, asosan, halqali chuvalchanglarning metamer joylashgan juft ayirish organi (q. Metameriya). Ek- todermadan yoki mezodermal nefroblast- lardan rivojlanadi. M. naysimon … Read More

Metasomatizm, metasomatoz (meta… va Yun… somatos — jism) — tog’ jinsidagi ba’zi minerallarning boshqa minerallar b-n almashinish hodisasi. M.da tog’jinslarining umumiy kimyoviy tarkibi jiddiy o’zgarishga uchraydi. Bu jarayon ham ekzogen, … Read More

Metodologiya (metod va …logiya so’zlaridan) — tadqiqotchining nazariy va amaliy faoliyatini tashkil etish, ti- klash tamoyillari va usullari tizimi hamda bunday tizim haqidagi ta’limot. M. metodlar haqidagi ta’limot yoki yalpi-umumiy … Read More