Category: M harfi

Metastaz (Yun. metastasis — ko’chish, joyni o’zgartirish) — kasallik qo’zg’a- tuvchisi (bakteriyalar, o’sma hujayralari va b.)ning boshlang’ich o’choqdan organizm- ning boshqa a’zolariga qon yoki limfa orqali o’tishi natijasida vujudga kela- … Read More

Metasomatik konlar – me- tasomatizm natijasida vujudga kelgan foydali qazilmalar. M.k. chuqurlikda qaynoq mineral suvli eritmalar ta’- sirida tog’jinslarining to’liq erishi va ayni vaqtda yangi minerallarning cho’kishi yoki eritmalar va … Read More

METAMORFOGEN KONLAR – tog’jinslari metamorfizmi jarayoni – da yuqori bosim va t-ra sharoitida er po’stining chuqur qismida hosil bo’lgan foydali qazilma konlari. M.k. meto- morfozlashgan va metamorfik konlar guruhlariga bo’linadi. … Read More

Metamikt minerallar (Yun. metamiktos — aralashgan) — minerallar guruhi; ularda tashqi qiyofasi saqlangan holda vaqt o’tishi b-n kristallik tuzi- lishi asta-sekin emirilib, metamikt holatiga, ya’ni amorf shakliga o’tadi. Kristallik strukturaning … Read More

Merrifild Robert Bryus (1921.15.6. Fort — Uert, Texas shtati, AQSh) — amerikalik biorganikkimyogar. AQSh Milliy FA a’zosi (1972). Los- Anjelesdagi Kaliforniya untini tu- gatgan (1943), 1949 y.dan Nyu-Yorkdagi Rokfeller untida … Read More

Merime (Merimee) Prosper (1803.28.9, Parij — 1870.23.9, Kann) — frantsuz yozuvchisi. Novella janrining mohir ustasi. M.ning Ispaniya mavzu- larida yozilgan “Klara Gasul te-atri” (1825) pesalar to’plami romantik ruh b-n yo’g’rilgan. … Read More

Meningokokk (Yun meninx, raeningos — miya qobig’i va kokkos — don) — epidemik tserebrospinal menin- git kasalligini qo’zg’atuvchi mikroorga- nizm; kokklarta kiradi, juft sharsimon (diplokokk) ko’rinishda bo’ladi. M.lar Neisseriaceae oilasi … Read More

Menua — Urartu podshosi (mil. AV. taxm. 810-786/781 y.), Ishpuini o’g’li. M. davrida Urartu podsholigi- ning qo’shinlari Zakavkazega, diaux- lar qabilasi yurtiga, shuningdek, Urmiya ko’li atroflari va shim. Mesopotami-yaga bosqinchilik … Read More

Menam-Chao-Praya, menam, cha- upxraya — Hindiston ya.o.dagi dare, Tailandtsa eng katta. Uz. 1200 km (eng katta irmog’i — Ping daryosi b-n 1500 km), havzasining mayd. 150 ming km2. Irmoklari mamlakat … Read More

Melxior (Frans. Ixtirochilari Mayo va Shore nomidan) — misning nikel, temir va marganes b-n krtishma- si. Misnikel qotishmalar jumlasiga kiradi (q. Mis qotiishalari). Mexanik xossalari yuqori, oddiy va dengiz suvi- … Read More