Category: N harfiga oid iqtisodiy ensiklopedik atamalar

NARX BILAN RAQOBATLASHUV – bozordagi raqobat usullaridan biri. Bozor narxini o’zgartirish orqali raqibni bozordan siqib chiqarib, o’z mavqeyini mustahkamlash.

NARX BELGILASHDA PESHQADAMLIK – oligopolik bozordagi firma mahsulotga narxni belgilaydi, boshqa firmalar esa peshqadam belgilagan narxni hisobga olib, unga yaqin qilib narx qo’yadilar.

NAQD TO’LOVLAR – tovar haqi yetkazib berilganidan keyin sotuvchilar taqdim etgan hujjat bo’yicha shu zahoti yoki avans bilan to’lash. Xalqaro savdoda naqd to’lovlar chek, pul o’tkazish, akkreditiv va inkasso orqali … Read More

NAQD PULSIZ OBOROT – pul oborotining bir qismi bo’lib, unda pullar harakati o’zaro talablar hisobiga kredit muassasalardagi schyotlar bo’yicha pul o’tkazish yo’li bilan amalga oshiriladi va bunda naqd pullar ishlatilmaydi.

NAQD PULSIZ HISOB-KITOBLAR – korxona va tashkilotlarning tovar ayirboshlash, xizmat ko’rsatish va tovarsiz operatsiyalari bo’yicha bir-biriga bo’lgan talab va majburiyatlarni naqd pul ishlatmasdan pul mablag’larini bir hisob-varaqdan ikkinchi hisob-varaqqa o’tkazish … Read More

NAFLILIK – ne’matning ehtiyojlarni qondira olish layoqati. Mehnat mahsuli ikki hil xususiyatga ega, ya’ni iste’mol qiymatiga, ma’lum bir naflilikka va qiymatga ega bo’ladi. Ne’matlarning naflilik darajasi turli xilda ifodalanadi hamda … Read More

NAFLIK FUNKSIYASI – iste’mol qilingan ne’matlar miqdorining o’zgarishi natijasida olinadigan naflikning o’zgarishini ifodalovchi funksiya.

NAFLIK – iqtisodiy ne’matlar, shaxs ehtiyojini qondirish darajasi. Ne’mat inson ehtiyojini qancha to’laroq qondirsa, uning nafligi shuncha yuqori bo’ladi.

NOMENKLATURA – buyumlar, narsalar, nomlar ro’yxati, masalan: schyot, tovar nomenklaturasi.

NOMA’QUL TALAB – iste’molchilar va jamiyatga ziyon keltiradigan tovarlarga bo’lgan talab (narkotik moddalar, tamaki mahsulotlari, qurol-yarog’ va boshqalar).