Category: P harfi

Paragneys — yer po’stida hosil bo’lgan metamorfik tog’jinsi. Cho’kindi tog’jinslari (qumtosh va gilli slaneslar) ning yer po’sti chuqur zonalarida metamorfizmning amfibolit fasiyasida kayta kristallanishi natijasida hosil bo’ladi. Tarkibi boshqa xarakterli … Read More

Panteizm (Pan… va Yunoncha theos — Xudo) — Xudo bilan tabiat bir narsa, ular bir butunni tashkil qiladi deb hisoblovchi diniy va falsafiy ta’limot. Panteizm atamasini J. Toland kiritgan (1705). … Read More

Panorama (Pan… va Yunoncha horama— ko’rinish) — tasviriy san’at turi; aylana tarxli zal devoriga gorizontal qoplab ishlangan kartina. Illyuziya yordamida vokeani jonli gavdalantirish maqsadida kartina oldiga butafor va Real narsalar … Read More

Pankreatin (Pancreatinum) – hayvonlarning me’da osti bezlaridan olinadigan fermentli preparat. O’ziga xos xidli sarg’ish amorf poroshok. Suvda kam eriydi, spirt va boshqa erituvchilarda erimaydi. Me’da shirasida xlorid kislotasi mikdori kamayganda, … Read More

Panel (nemischa Paneel) — 1) qurilish konstruktsiyasining zavodda tayyorlanadigan yirik o’lchamli yassi elementi. Panel tayyorlanayotganda deraza va eshik o’rinlari qoldiriladi; 2) devor va boshqalarning bezak qoplamasi (yog’och, plastmassa, moy-bo’yoqli va … Read More

Panevejis (1917 yilgacha rasmiy nomi Ponevej) — Litvadagi shahar. Nyavejis daryosi (Nyamunas irmog’i) bo’yida. Temir yo’l tuguni. Aholisi 132 ming kishi (1995 yil). Shaharning asosiy korxonalari: kineskop, kabel, avtokompressor, elektrotexnika, … Read More

Pandiron masjidi – Qashqadaryo viloyati Pandiron qishlog’idagi me’moriy yodgorlik (15— 16-asrlar). Masjid tepalikka qurilgan. Bosh tarzi chuqur ravoqli, peshtoqli, pastak gumbazli darvozaxonadan 3 gumbazli xonaga o’tiladi. Xonalar murabba tarqli (tashqi … Read More

Pandus (Fransuzcha pante douce— Nishab, qiyalik) — binoning eshigi, darvozasiga kiriladigan Nishab maydoncha; ba’zan zinapoya vazifasini o’taydi. O’rta Osiyo hududidagi qadimgi shahar qal’a va ko’shklarga Panduslar orqali ko’tarilgan. Tog’lar orasida … Read More

Panda, kichik panda (Ailurus fuldens) — enotsimonlar oilasiga mansub sut emizuvchi, urug’ning yagona turi. Ba’zan ayiqsimonlar oilasiga yoki katta panda bilan birga pandasimonlar oilasiga kiritiladi. Gavdasi 51-63 santimetr, dumi 28-48 … Read More

Panjgoh (forscha — besh parda, besh pog’ona) — 1) O’rta asr o’n ikki maqom tizimida muayyan sho’ba nomi; 2) Shashmaqom tarkibidagi rost maqomi mushkilot bo’limida “Muhammasi Panjgoh” nomi bilan yetib … Read More