Category: P harfi

Parez (Yunoncha paresis — bo’shashish, zaiflashish) — erkin harakatlarning zaiflashuvi; chala falaj. Bunda, tananing falajlangan qismida harakat bir oz saqlanib qoladi. Parez sabablari falajdagi kabi Parez og’ir kasallik belgilaridan bo’lgani … Read More

Paratiflar — odamda salmonellalar qo’zg’atadigan o’tkir infektsion kasalliklar guruhi. Paydo bo’lishi, belgilari, davosi, oldini olish yo’llari ich terlamata o’xshash.

Paratireoid gormon, Paratgormon — odam va hayvonlarning qalqonsimon bez oldi bezlarida hosil bo’ladigan gormon. 1925 yilda kanadalik olim J. Kollip tomonidan buqaning qalqonsimon bezidan ajratib olingan. Suyaklardan qonga kaltsiy chiqishini, … Read More

Parasimpatik nerv sistemasi — vegetativ nerv sistemasining bir qismi. Parasimpatik nerv sistemasi o’zi innervatsiya qiladigan a’zolarga xilma-xil, ko’pincha, simpatii nerv sistemasi ta’siriga qarama-qarshi ta’sir ko’rsatadi.

Parametr (Yunoncha parametron — o’lchaydigan) — 1) matematik formula va ifodalarda qo’llaniladigan kattalik. Parametr qiymatlari orqali biror to’plam elementlari bir-biridan farklanadi. 2) texnikada — texnologik jarayon, hodisa, tizim, texnik qurilma … Read More

Parallelogramm (Yunoncha Parallelos — parallel va gramma — chiziq) — qaramaqarshi tomonlari parallel bo’lgan to’rtburchak. Parallelogrammning qarama-qarshi tomonlari teng. Parallelogrammning xususiy holi — kvadrat, romb. Parallelogramm dionallari kesishish nuqtada teng … Read More

Parallel to’g’ri chiziqlar (Evklid geometriyasida) — bir tekislikda yotib, lekin kesishmaydigan to’g’ri chiziqlar.

Parallaktik qurilma, ekvatorial qurilma — teleskopning optik o’qini olam o’qiga parallel qilib o’rnatishda ishlatiladigan qurilma. Bunda yoritkichlarning og’ish burchagini ko’rsatuvchi belgilar og’ish o’qiga perpendikulyar o’tkazilgan doiraga qo’yiladi. Teleskopni olam o’qi … Read More

Parallaktik uchburchak – sferik uchburchak. Osmon sferasisa meridian yoyi, vertikal doyra yoyi va yoritqich bilan olam qutbini birlashtiruvchi yoyning kesishishidan hosil bo’ladi.

Paragvaylar — xalq, Paragvayning asosiy aholisi (4,12 million kishi). Umumiy soni 4,5 million kishi (1990-yillar o’rtalari). Asosan, metislar. Ispan tili va guarani tilida so’zlashadi. Dindorlari — katoliklar.