Category: S harfi

Selektor (lotincha seligo — saralayman, tanlayman) — 1) ma’lum o’zgarmas tok impulslarini sezadigan elektromexanik qurilma. Telefon apparatlari parallel ulangan abonentlar bilan dispetcherlik punkti orasida (ko’pincha, temir yo’l transportida) telefon aloqa … Read More

Sekstet (lotincha sexta — oltinchi) 1) olti ijrochi (sozanda yoki xonanda)dan iborat ansambl; 2) shu ansambl ijrosiga mo’ljallangan musiqa asari. Ilk namunalarini italyan kompozitori L. Bokkerini (1743-1805) yaratgan. Cholg’u Sekstet … Read More

Seged — Vengriyaning Janub qismidagi shahar. Chongrad medesining ma’muriy markazi. Aholisi 166,1 ming kishi (1997). Tisa daryosi bo’yidagi port. Mamlakatning iqtisodiy va madaniy markazlaridan. Yirik oziq-ovqat, to’qimachilik, tikuvchilik, yog’ochsozlik, ko’npoyabzal, … Read More

Seysmik ball — zilzilani yer yuzasida sezish va uning oqibatida imoratlarning buzilish darajasini seysmik asboblar va makroseysmik usullar bilan belgilaydigan shartli birlik (raqamli baholash). O’zbekistonda zilzila kuchini belgilaydigan 12 balli … Read More

Severodvinsk (1938-1957 yillarda — Molotovsk) — Rossiya Federatsiyasi Arxangelsk viloyatidagi shahar (1938 yildan). Oq dengiz sohilida, Severnaya Dvina daryosining dengizga quyilish joyida. Temir yo’l stantsiyasi. Aholisi 233,8 ming kishi (1998). … Read More

Sevr sulh shartnomasi (1920) — Versal—Vashington tizimi shartnomalaridan biri, 1-jahon urushini yakunlagan. 1920 yil 10 avgustda Sevr shahrida (Frantsiya) Antanta mamlakatlari va unga qo’shilgan davlatlar bilan Turkiya o’rtasida imzolangan. Usmonli … Read More

Severodonesk — Ukrainaning Lugansk viloyatidagi shahar (1958 yildan). Severskiy Dones vodiysida, lisichansk temir yo’l stantsiyasidan 6 kilometr. Aholisi 135 ming kishi (1990-yillar o’rtalari). “Azot”, “Stekloplastik” ishlab chiqarish birlashmalari, yog’ochsozlik, uysozlik … Read More

Sag’ana, sog’ona — O’rta Osiyo xalqlarida marhumlarni dafn etish bilan bog’liq dafn inshooti; 1) yer osti suvlari yer betiga yaqin, Toshloq joylarda yer ustiga pishiq g’isht yoki toshdan ishlangan, shakli … Read More

Sahih (Arabcha — to’g’ri, chin, sog’lom) — eng ishonchli deb hisoblangan hadis to’plamlarining nomi. Muhaddislar hadislarni haqiqiy va nohaqiqiyga ajratish (ya’ni, kodifikasiya qilish) bilan shug’ullanib, isnodni tekshirish yo’li bilan Sahih … Read More

Saqil (Arabcha — og’ir, vazmin) — 1) Sharq musiqa nazariyasida past (yo’g’on) tovushning ifodasi; 2) qadimgi mashhur doira usullarining nomi (masalan, Saqili avval, Saqili soniy va boshqalar); 3) Shashmaqom tarkibidagi … Read More