TUPAYYALAR

TUPAYYALAR (Tupaiidae) — primatlar turkumiga mansub sut emizuvchilar oilasi. Lemurlarga yaqin, biroqsoddaroq tuzilgan, ba’zi belgilari bilan uzunoyoqlilarga o’xshaydi. Shuning uchun ba’zi olimlar T.ni haishrotxo’rlarp kiritishadi. 5 urug’ni va 13 turni … Read More

Tumor

Tumor -1) diniy tasavvurlarga kura, ko’z tegishidan, turli ofat, balo, insjins va shu kabidan saklaydigan buyum. T. ichiga Qur’on oyatlari bitilgan qog’oz hamda ilohiy qudratga ega deb bilingan narsalar solingan. … Read More

TUMAN OG’O BEGIM

TUMAN OG’O BEGIM (1366?) Amir Temurning suyukli xotinlaridan biri. Saroymulkxonimnint akasi Amir Musoning Orzumulk og’odan tug’ilgan qizi. 1378 y. da 12 yoshida Amir Temurga nikoh qilingan. T.o.b. husnda Benazir bo’lgan. … Read More

Tuman

Tuman(O’zRda) —ma’muriyhududiy birlik. O’rta asrlardan ma’lum. Shark,da, jumladan, Markaziy Osiyo mamlakatlarida ma’muriyhududiy bo’linish; uezd ma’nolarida ishlatilgan. O’zbekiston sobiq Ittifoq tarkibiga kirgan davrda T.larni “rayon” deb atash raem bo’lgan. O’zbek tili … Read More

Tuman

Tuman (turkiymo’g’ulcha — o’n ming) — 1) 7-18-a.larda Markaziy Osiyo, Xurosonda 10 ming kishidan iborat harbiy qism, diviziya. Turkiyda bitilgan yodgorliklardan ilk bor Kultegin bitiktoshi va Bilga xoqon bitiktoshida qayd … Read More

Tupolev Andrey Nikolaevich

Tupolev Andrey Nikolaevich (1888.29.10, Kalinin viloyati — 1972.23.13, Moskva) — rus aviakonstruktori, akad. (1953), generalpolkovnikmuxandis (1968), 3 marta mehnat Qahramoni (1945, 1957, 1972), Moskva oliy texnika bilim yurtini tugatgan (1918). … Read More

Tupiguarani tillari

Tupiguarani tillari – Jan. Amerikadagi indeys tillarining eng yirik oilalaridan biri. Braziliya, Paragvay va Boliviyada, qisman Argentina va Gvianada tarqalgan 50 dan ortiq tilni qamrab oladi. So’zlashuvchilarning umumiy soni 4 … Read More

“Turkiston to’plami”

“Turkiston to’plami”, “O’rta Osiyo va xususan Turkiston o’lkasiga oid asar va maqolalarning Turkiston to’plami” — O’rta Osiyo tarixi, etn., iktisodi, botanikasi, arxeologiyasi, geol. si, xalqning turmushi va madaniyatiga oid noyob … Read More

Turkash xoqonligi

Turkash xoqonligi – ilk o’rta asr turkiy davlatlaridan biri (699— 766). 7-a.ning oxirida G’arbiy Tyanshanda ko’chib yurgan Turkash qabilalarining boshlig’i Uchelig (699-706), Ettisuvdagi tan imperiyasi gumashtasi Xusrav Burishodni quvib chiqardi … Read More

Turkan og’o maqbarasi

Turkan og’o maqbarasi, sho dimulk og’o maqbarasi — Samarqanddagi me’moriy yodgorlik (1372). Shohizinda ansambli tarkibida. Amir Temurning opasi Turkan og’o vafot etgan qizi Shodimulk og’o (1370-71)ga atab qurdirgan. 1383 y.da … Read More