Category: T harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Tranzit (lotincha tranzitus- o`tish) – biron stansiya, rayon, davlat orqali yuk yoki fuqaro olib o`tish. Yuk yoki fuqaro transportning boshqa turiga o`tkaziladigan yoyinki boshqa tomonga yo`naltiradigan stansiya ham tranzit deyiladi. … Read More

Tirsak– daryo, soy va yo`llarning burilib, aylanib o`tgan joyi. Daryolar yo`lida qattiq jinslar yer yuzasiga chiqib qolgan joylarni aylanib o`tib hosil qiladi. Masalan, Volga daryosining Samara tirsagi daryoning Jiguli qirini … Read More

Teraylar – Himolay tog`lari etagidagi geobotanik zona, botqoq bosgan chakalakzorlar. Chirmovuq o`simliklar chirmashib ketgan qalin o`rmonlarda sal, g`arov, sovun daraxt, mimoza, magnoliya o`sadi. Iqlimi yashash uchun juda og`ir – sernam, … Read More

Tashqi savdo balansi – mamlakatning muayyan vaqtdagi (masalan, 1 yilgi) eksport va import qiymati orasidagi o`zaro nisbat. Agar eksport importdan oshsa, mamlakat tashqi savdo balansi faol balans, import eksportdan oshsa, … Read More

Tarmoq– asosiy (bosh) daryo va kanallardan ajrab chiqqan suv, asosiy tog` tizmasidan ajrab chiqqan ikkinchi, uchinchi va h.k. darajali tizma, asosiy yo`llardan ajralib chiquvchi yo`l va h.k.

Tog`li o`lka, tog`lar – tevarak atrofdagi tekisliklardan baland ko`tarilib turadigan pasti-baland keng hududlar. Tog`li o`lkada tizmalar va ayrim tog`lar orasida vodiylar, botiqlar bo`ladi. Tog`li o`lkalarning balandligi bir necha km, uzunligi … Read More

Tal, tall (arabcha) – tepa, tepalik. Zarafshon vodiysida joy nomlari shaklida ayniqsa ko`p uchraydi. (Talli – Barzu, Tallig`ulon va h.k.)

Tabiiy-hududiy kompleks – bir butun sistemani tashkil etadigan geografik komponentlar (tog` jinslari, reylef shakllari, havo, suv, tuproq, o`simlik va hayvonot dunyosi) ning qonuniy majmui; komponentlar bir-birlariga doimo ta’sir etib turadi.

Tabiiy-geografik rayon – tabiiy geografik rayonlashtirishdagi eng kichik regional birlik. Tabiiy geografik rayon ko`pincha geografik landshaft va region atamalarining sinonimi sifatida ham qo`llaniladi.

Tabiiy geografik provinsiya – tabiiy geografik rayonlashtirish birligi. Geografik zonaning tabiiy geografik oblast doirasidagi qismi. Masalan, Shimoli-g`arbiy tayga provinsiyasi, Pechora tundrasi provinsiyasi, Pechora taygasi provinsiyasi va h.k.