Category: Ts harfi

TSELOSTAT (lotincha caelum — osmon va Yunoncha statos — qo’zg’almas) — osmon gumbazining sutkalik ko’rinmas harakati tufayli joyini o’zgartiradigan osmon yoritqichlarini kuzatishga imkon beruvchi qo’shimcha astronomik asbob. Aylanib turuvchi yassi … Read More

TSELOM (Yunoncha koiloma — chuqurlik, bo’shliq) — ikkilamchi tana bo’shlig’i, ko’p hujayrali hayvonlar (halqali chuvalchanglar, mollyuskalar, ignaterililar, pogonoforalar, xordalilar va boshqalar)da tana devori bilan ichki organlar oralig’idagi bo’shliq. Tselom mezodermadan … Read More

TSELLYULYAR PATOLOGIYA (lotincha Cellula — xonacha; bu yerda hujayra ma’nosida), hujayra patologiyasi tibbiyot nazariyasi. 1855-58 yillarda R.Virxov yaratgan. Uning asosi hujayra nazariyasitr. Uning asosiy qoidalari quyidagicha: 1) hujayra butun tirik … Read More

TSELLYULOZA EFIRLARI – tsellyuloza gidroksil guruhini alkillash yoki asillash natijasida olingan mahsulotlar, umumiy formulasi [S6N7O2 OR3] (oddiy Tsellyuloza efirlari) va [S6N7O2 (OCOR)3]n (murakkab Tsellyuloza efirlari). Oddiy Tsellyuloza efirlarini sintez qilishning … Read More

TSELLYULOZA (Fransuzcha cellulose, lotincha cellula — hujayra) angidro-Bglyukozalarning elementar zvenolaridan tuzilgan polisaxarid: (S6N5O5) l; poli-1,4 p-D-glyukopiranozild-glyukopironozadan iborat. Tsellyuloza makromolekulalarida angidroglyukoza zvenolari bilan bir qatorda boshqa monosaxarid (geksozalar va pentozalar) hamda … Read More

TSELLOFAN (tsellyuloza va Yunoncha phonos — shaffof) viskozadan maxsus usulda olinadigan yupqa (0,01 — 0,06 millimetr) shaffof material. Suv va havoni o’tkazmaydi. Mol o’rash, issiqxonalarning ustini yopish uchun, oziq-ovqat sanoatida … Read More

TSELESTIN (lotincha caelestis — zangori osmon) sulfatlar sinfiga mansub mineral. Strontsiy, sulfat kislota birikmasidan tarkib topgan. Kimyoviy tarkibi SrSO4; sa va va aralashgan bo’ladi. Romb singoniyada kristallanadi. Kristallari ustunsimon, disksimon, … Read More

TSYURIX — Shveytsariyaning shimol qismidagi shahar. Tsyurix kantonining ma’muriy markazi. Aholisi 336,8 ming kishi (1998). Tsyurix va Limmat daryosi bo’yidagi port. Transport yo’llarining yirik chorrahasi. Aeroporti xalqaro ahamiyatga ega. Mamlakatning … Read More

TSYUY YUAN (taxminan miloddan avvalgi 340-278 yillar) — Xitoy she’riyati tarixida nomi ma’lum bo’lgan birinchi shoir. She’rlarida poymol bo’lgan adolat, Vatan taqdiri uchun azob chekuvchi olijanob qalb olami, yuksak axloqiy … Read More

TSXINVALI (1934 yildan 1961 yilgacha Staliniri) — Gruziyadagi shahar (1922 yildan). Janubiy Osetiya markazi. Katta Liaxvi daryosi (kura daryosi irmog’i) bo’yida. Temir yo’l stantsiyasi. Samtredia — Boku yo’nalishidagi Gori stansiyasi … Read More