Category: V harfi

VEDDOID IRQI — katta ekvatorial (negr-avstraloid) irqiga mansub irqlardan biri. Veddoid irqiga sochning to’lqinsimon bo’lishi, yuz va badandagi tukning (avstraloid irqqa nisbatan) ozligi xosdir. Markaziy va Sharqiy Hindistonda (veddlar, shuningdek … Read More

VEGA — lira yulduzlar turkumining 00-vizual yulduz kattaligidagi, shimoliy yarim shardagi eng yorug’ yulduzi (lira a si). Ko’rinish ravshanligi — 0,14, spektri AO, rangi — zangori-oq. Vega, Deneb (Oqqush a … Read More

VEBER (WEBER) MAKS (1864.21.4, yer- furt — 1920.14.6, Myunxen) — nemis siyosiy iqtisodchisi, sotsiolog va siyosatchi. Tajribadan olingan bilim bilan taxminiy muhokamani bir-biriga aralashtirib yubormaslikni talab etgan. Marksizmga qarshi chiqqan. … Read More

VAQFNOMA — mulk egalari o’z mol-mulklarini diniy extiyoj yoki xayriya ishlari uchun berganligi to’g’risidagi hujjat. Vaqfnomada mulkning vaqfga o’tkazilishi sababi, mulk egasining nomi, vaqf mulkidan foydalanish tartibi, vaqf qilingan mulkning … Read More

VATT-SEKUND — xalqaro birliklar tizimida ish yoki energiya o’lchov birligi. Elektr zanjiridagi iste’mol energiyasini o’lchashda foydalaniladi. Amalda foydalaniladigan o’lchov tizimida Joul deb olingan, 1 VTS=1 Joul. Aslida ancha yirik birlik … Read More

VATT — xalqaro birliklar tizimi (si)da quvvat o’lchov birligi. Vt bilan belgilanadi. Ingliz ixtirochisi J. Uatt sharafiga qo’yilgan. 1Vt=107erg/ s= = 1J/s=0,102 kgkm/s =1,36-10-3 ot kuchi. Texnikada kilovatt (1 kVt=103 … Read More

VATMAN — tushda chizmalar va rasmlar chizish uchun mo’ljallangan sifatli chizmachilik qog’ozi. Latta-puttaga Maxsus eritmada ishlov berib tayyorlanadigan massa (bo’tqa)dan tayyorlanadi. 18-asrda yashagan ingliz sanoatchisi J. Vattman (Uotmen) nomidan olingan.

VATIN — bir yoki ikki tomoni tukli momiq polotno. Paxta, jun yoki aralash tolalardan 3-12 millimetr qalinlikda tayyorlanadi. Uch usulda: trikotaj mato ustiga paxta yoki jun tolalarini yo’rmab, yupqa paxta … Read More

VASPURAKAN PODSHOLIGI – o’rta asrlarda Vaspurakan viloyatida joylashgan arman davlati (908-1021). Vaspurakan podsholigiga Van ko’li atrofidagi hududlar kirgan. Aholisi 1 million kishidan ziyod bo’lgai. Vaspurakan podsholigida 10 ga yaqin shahar, … Read More

VASILIY II TYOMNIY (so’qir) (1415-1462) — Moskva buyuk knyazi (1425 yildan). Vasiliyning o’g’li. Viloyat (udel) knyazlari bilan bo’lgan urushda g’alabaga erishgan (1425-53). Novgorod va Pskov mustaqilligini cheklab qo’ygan. Knyaz Dmitriy … Read More