Category: V harfi

VARYAGLAR — qadimgi Skandinav qabilalari. Rus manbalarida — skandinavlar, afsonalashtirilgan knyazlar (Ryurik, Sineus, Truvor va boshqalar), 9-11-asrlarda rus knyazlariga yollangan drujinachilar, tarixda “varyaglardan yunonlarga yo’l” nomi bilan mashhur bo’lgan savdo … Read More

VARRANT (inglizcha varrant — vakolat) -1) qimmatbaho qog’oz ilovasi; uning egasiga qo’shimcha huquq va imtiyozlar, xususan, qimmatbaho qogozlar savdosida belgilangan ma’lum vaqt yoki muddatsiz davrda belgilangan narxda qimmatbaho qog’ozlarni sotib … Read More

VARNALAR (sanskritcha — sifat, rang) — qadimgi Hindistondagi 4 asosiy tabaqa. Jamiyatda brahman va kshatri tabaqalari yuqori mavqeni egallashgan. Mehnatkash xalq vayshilar va shudrlar Varnalarga mansub bo’lib, ularning mavqei pastroq … Read More

VARVARLAR — yunon va rimliklar tomonidan ularga nisbatan tushunarsiz tilda so’zlovchi va begona madaniyatga mansub barcha o’zga yurtliklar (Germanlar va boshqalar)ga berilgan nom. Antik davrdagi Varvarlar tushunchasi xristianlar Vizantiyasi va … Read More

VAN CHUN (27 – taxminan 104) – Xitoy faylasufi, skeptik-materialistik falsafa namoyandasi. O’limdan so’ng ruh yashashini rad qilgan. “Tanqidiy mulohazalar” degan asosiy asari Konfutsiychilik va daosizm goyalarini birlashtiradi. Uning fikricha, … Read More

VAKUUM ASBOBLARI – siyraklashtirilgan gazlar (vakuum)dagi turli hodisalardan foydalanib ishlashga asoslangan asboblar. Ular jumlasiga vakuummetrlar, yuqori vakuummetrlar, yuqori vakuumli sharoitda ishlaydi-gan jihoz va apparatlardagi gaz tarkibini aniqlaydigan gaz analizatorlari, gaz … Read More

VAKAYAMA — Yaponiyadagi shahar va port, Xonsyu orolining Janubi-g’arbida. Vakayama prefekturasining ma’muriy markazi. Aholisi 396 mingdan ziyod kishi (1990-yillar o’rtalari). Temir yo’l tuguni. Kimyo, neftni qayta ishlash, oziq-ovqat (baliq konservalash … Read More

VAGRANKA — shaxtali pech. Quyish tsexlarida cho’yan (ba’zan, rangli metall) eritiladi. Vagranka tsilindrik shaklda bo’lib, ichki devori o’tga chidamli shamot g’ishtdan 150-250 millimetr qalinlikda teriladi. Pechning sirtqi yuzasi qalinligi 6— … Read More

VAGOTOMIYA (lotincha vagus — adashgan va Yunoncha tome — kesish) — adashgan nervni qirqish yoki qisman kesib tashlash. Yara kasalligini (me’da, o’n ikki barmoq ichak yarasi va boshqalar) jarrohlik usuli … Read More

VAGONETKA (Fransuzcha Wagonnet — kichik vagon) — tor izli yo’llarda yaqin masofalarga yuk tashiydigan kichik (0,5—6 metr kub) hajmli transport vositasi. Vagonetkalar qurilish, sanoat korxonalari va omborlar, kumir va ruda … Read More