Category: X harfi

XEKLAR, merluzalar (Merlucciidae) — treskasimon balikdar oilasi. Gavdasining uzunligi 1,3 metrgacha (odatda, 40 santimetrga yaqin), vazni 10 kilogrammgacha. Orqa suzgichi 2 ta. 4 urug’i, 15 turi bor. Atlantika va Tinch … Read More

XATNA TO’YI – o’zbeklar va boshqa bir qancha musulmon xalqlardagi xatna marosimi. Islom dini tarqalgandan so’ng sunnat amali bajarilishini bayram qilish sifatida odat tusiga kirib qaror topgan. Xatna to’yi o’g’il … Read More

XATIN — Belorussiya Respublikasining Minsk viloyati Logoy rayonidagi sobiq qishloq. U 1943 yilda nemis fashistlari tomonidan aholisi (149 kishi, shu jumladan, 75 bola) bilan birga yoqib yuborilgan. 1969 yil qishloq … Read More

XASKASH — xashak, xascho’p va boshqalarni yig’ish, to’plash yoki urug’i sochib ekiladigan o’simliklar (arpa, bug’doy, ukrop, kashnich va boshqalar)ni ekishga mo’ljallab haydalgan yoki chopilgan yer tuprog’ini maydalab tekislash uchun ishlatiladigan … Read More

XARTUMLILAR (Proboscida) sut emizuvchilar sinfi turkumi. Ustunsimon oyoqlari 5 barmoqli. Ustki labi va burni juda cho’zilib xartumni hosil qiladi (nomi shundan). Xartumlilar — o’txo’r. Hozirgi Xartumlilarning fillar oilasiga mansub 2 … Read More

XARSANI (HARSANYI) JON (1920.29.5, Budapesht — 2000) — Amerikalik iqtisodchi. Budapesht universitetida sotsiologiya bo’yicha fan doktori (1948). 1950 yildan Avstraliyada yashagan. 1958 yilda Stanford universiteti (AQSh)da o’yinlar nazariyasi bo’yicha doktorlik … Read More

XARITASHUNOSLIK – xaritagra FIK asarlar haqidagi ta’limot, xaritagrafiyaning bo’limi. Uning nazariy asoslarini, fan sifatidagi predmeti va metodini, umumiy muammolari, xaritalarni yaratish va ulardan foydalanishning metodologik asoslarini o’rganadi. Xaritafafik belgilar va … Read More

XARISBOBO MAQBARASI – Xorazm viloyatidagi me’moriy yodgorlik (18-19-asrlar). Maqbara peshtoqli ziyoratxona va go’rxonadan iborat; pishiq g’ishtdan bezaksiz, gumbaz tomli qilib qurilgan. Peshtoqli darvoza orqali ziyoratxona (4,0×4,0 metr) va undan go’rxona … Read More

XARGIZA, ko’ko’t (Poterium ployqamum W. et. K.) — ra’nodoshlar oilasiga mansub ko’pyillik o’tsimon o’simlik. Bo’yi 40-80 santimetr. Ildizi o’q ildiz. O’zbekistonning hamma viloyatlarida uchraydi. Yo’l, dala, ariq yoqalarida va bog’larda, … Read More

XANKA — Rossiya Federatsiyasi Primore o’lkasi va Xitoydagi ko’l. Havzasining maydoni 4190 kilometr kvadrat (shundan Rossiya Federatsiyasida 3030 kilometr kvadrat). Uzunligi 95 kilometr. O’rtacha chuqurligi 1-3 metr, eng chuqur joyi … Read More