Category: Z harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Zyuyd (gollandcha) – janub qisqartirilib S harfi bilan yoziladi.

Zootsenoz – tabiiy sharoiti bir xil bo`lgan joyda tarqalgan hayvonlar guruhi. Masalan, qumli cho`l zootsenozi.

Zoogeografiya, hayvonlar geografiyasi – zoologiya va tabiiy geografiyaning bir bo`limi, hayvonlarning Yer sharida o`tmishda va hozirgi zamonda geografik tarqalishini, bunnng hozirgi va tarixiy tarqalish omillari hamda qonuniyatlarni o`rganadi.

Zonallik qonuniyatlari – geografik qobiqda tabiat komplekaslarining geografik kenglik bo`yicha ekvatordan qutblar tomon qonuniy almashinishi.

Zonal hudud – tabiiy geografik rayonlashtirishdagi taksonomik birlik. Zonal hudud geografik zonaning o`lka doirasidagi qismini o`z ichiga oladi. Chunonchi, shimoliy mintaqaning tayga zonasi, Rossiya tekisligi taygasi, G`arbiy Sibir taygasi, O`rta … Read More

Zona (yunoncha zone – poyas, mintaqa) – Yer yuzining boshqa joylaridan bir qancha xususiyatlari bilan farq qiladigan va qo`shni ikki parallel yoki meridian orasida joylashgan qismi, mintaqasi.

Zovur, drenaj – yer sho`rini yuvish, yer osti va sizot suvlar sathini pasaytirish, to`qay va zax yerlarni quritish maqsadida qazilgan ariq va yoqizilgan quvurlar sistemasi. Hozir ochiq yoki yopiq ariq … Read More

Zov – tik qoya, jarlik ba’zan chuqur dara. Jizzax, Samarqand, Surxondaryo, Qashqadaryo viloyatlarida, Qirg`izistonda, shuningdek Eron va Afgonistonda joy nomlari tarkibida ko`p uchraydi: Ko`kzov, Qizilzov (Zomin tumani) va h.k.

Zimiston – 1) qish fasli. Qattiq, serbulut qish, ko`pincha qish chillasi zimiston deb yuritiladi; 2) tim qorong`ilik.

Zibun – qirg`oqdan birdaniga chuqurlashib ketadigan ko`llarda suv betini kigizga uxshab qoplab oladigan o`simliklar qoplami. Zibun qirg`oqdan ko`l ichkarisiga o`sib borib, ko`lni butun qoplab ketishi mumkin. Zibun odatda sabelnik, belokrilnik, … Read More