Mogilyov viloyati

Mogilyov viloyati — Belorus- siyadagi viloyat. 1938 y. 15 yanv.da tashkil etilgan. Mayd. 29 ming km2. Aholisi 1245,8 ming kishi (1998). Beloruslar, shuningdek, rus, yahudiy, ukrain va b. millat vakillari ham yashaydi. Shahar aholisi 67,6%, 13 shahar, 11 shaharcha bor. Markazi — Mogilyov sh. M.v.ning er yuza- si bal. 150-200 m li tekislikdan ibo- rat. Shim.-sharqida Orsha-Mogilyov te- kisligi, Jan.karbida Markaziy Berezi- na tekisligi bor. Foydali qazilmalari: torf, bor, Tse-mentli mergel, fosfo- ritlar, gil, qum. Iklimi mo”tadil kon- tinental. Yanv.ning o’rtacha t-rasi -7°, iyulniki 17,8° (Mogilyovda). Yillik yog’in mikdori 580-650 mm. Vegetasiya davri 183-193 kun. Yirik daryolari Dnepr va uning irmoqlari — Berezina, Soj. Tu- proklari chimli podzol, torfli botqoq va allyuvial tuproklar. Hududining 31% o’rmon, 1% botqoklik. Tulki, tiy- in, suvsar, sassiqko’zan, ko’rsichqon, oq tovushqon, bo’rsiq ov ahamiyatiga ega. O’rmonlarda Los, elik, qobon yashaydi. Bo’ri, silovsin, suvlarda Qunduz, norka, vixuxol uchraydi. Enotsimon it ikdim- lashtirilgan. 200 ga yaqin qush, 20 ga yaqin baliq turi bor. M.v. energetika asosini yirik tes va GESlar tashkil qiladi, mahalliy yoqilg’i sifatida, asosan, torf ishlati- ladi. Sanoatida mashinasozlik va me- tallsozlik muhim o’rin egallaydi. AV- tomobil, “elektrodvigatel”, “Strom- mashina” metallurgiya, avtomat liftlar z-dlari bor. Kimyo, yog’ochsozlik sanoati rivojlangan. Qurilish materiallari sanoatining salmog’i katta. Ustki va ichki trikotaj ishlab chiqariladi. Zig’ir, tola, ko’n z-dlari, tikuvchilik, ko’n-poyabzal, ki- giz etik f-kalari ishlab turibdi. Oziq- ovqat sanoati muhim o’rin egallaydi. Q.x. g’allachilik va chorvachilikka IX- tisoslashgan. Donli, em-xashak, texnika ekinlari, kartoshka, sabzavot ekiladi. Yaylov va o’tloqlar q.x.ga yaroqyai erlar- ning qariyb 20% ga yaqin maydonini egallaydi. Chorvachilik sut-go’sht etishti- rishga ixtisoslashgan, qoramol (sigir), cho’chqa, qo’y va echki, parranda boqiladi. T.y. va avtomobil yo’llar transpor- ti, havo yo’llari aloqasi rivojlangan. Dnepr, Berezina, Soj daryolarida kema qatnaydi. 4 oliy o’quv yurti, o’rta maxsus o’quv yurtlari, Belorussiya faning fizi- katexnika, fizika in-tlari filiallari, 5 muzey, 2 teatr bor.