Sachratqi, oddiy sachratqi

Sachratqi, oddiy sachratqi (Cichorium intybus L.) — Murakkabgul- doshlarga mansub ko’p yillik betona o’t. Poyasi shoxlanadi, serbarg, bri 30-130 sm, pastki kismi oq tukli. Barglari ketma-ket joylashgan. Gullari havorang, barg qo’ltiqlarida kalta gulbandda tup- tup bo’lib, poya uchida esa yakka savatchasi- mon to’pgulga yig’ilgan. Ildizi o’q ildiz, tuproqqa 1,5 m chuq. gacha kiradi. S. ildi- zida 20% gacha inulin bor (Evropa mamla- katlarida dorivor ekin sifatida ekila- Di). Mart—mayda o’sa boshlaydi, iyul— okt.gacha gullaydi va mevalaydi. Urug’idan ko’payadi. Asosan, sug’oriladigan ekinlar orasida (bedazorlarda juda ko’p) uchray- Di. Shuningdek, tashlandiq erlar, yo’l, dala, ariq yoqalari, bog’larda o’sadi. Za- rarkunandalarga makon. Xalq tabobatida oftob urganda va sachrama toshmalarni davolashda poyasi kaynatmasi va kulidan foydalaniladi. Kurash choralari: beda urug’ini to- zalash, paxta va b. chopiq qilinagan. Sm. o’qimishli bo’lgani sababli Zokir eshon to’dasida korfarmonlik qilgan. 1892 y. Zokir eshon vafotidan so’ng, Marg’ilonga qaytib kelib, o’z to’dasini tuzdi va o’z repertuari, tajribasi- ni mahalliy qiziqchilarga o’rgatadi. Yusufjon qiziq Shakarjonov, Mama- jon Maxsum Umurzoqov, Sulaymon qori Mirzamaqmudov, Usmon qori Raimboev va b. uning shogirdlaridir.