14 noyabr kun tarixi

BAYRAMLAR:

?? BMT – Butunjahon diabetga qarshi kurash kuni.
? Xalqaro qizlar kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Hindiston – Bolalar kuni.
?? Ruminiya – Dobruja kuni.
?? Buyuk Britaniya – Shoh hazratlarining tug’ilgan kuni.
?? Kolumbiya – Kolumbiyalik ayollar kuni.
?? Eron – Kitoblar kuni.
?? AQSh – Operatsiya xonasi hamshirasi kuni.
?? Rossiya – Sotsiologlar kuni.
?? Rossiya – Nutq patologi kuni.
?? Indoneziya – Ko’chma brigada kuni.
?? Mongoliya – Milliy iftixor kuni.
?? Gvineya-Bisau – Qayta qurish harakati kuni.
?? Belarus – Temirchilar kuni.

? VOQEALAR:

  • 1666 – Samuel Pepis bir itdan ikkinchisiga o‘tkazilgan ilk qon qo‘yish amaliyoti haqida xabar berdi.
  • 1770 – J. Bruce Koʻk Nil bulogʻini topdi.
  • 1860 – Rossiya va Xitoy o’rtasidagi Pekin trakti: Ussuriya mintaqasi Rossiyaga qo’shildi.
  • 1888 – Parijda Paster instituti ochildi.
  • 1889 – jurnalist Nelly Bly Jyul Verne qahramoni bilan musobaqalashib, dunyo bo’ylab sayohatga chiqdi.
  • 1901 – Venalik shifokor Karl Landshtayner barcha qon namunalarini uchta guruhga ajratdi: A, B va 0.
  • 1920 – Oq gvardiyaning so’nggi kemalari Sevastopol ko’rfazidan chiqib ketdi.
  • 1922 – BBC radiostansiyasi eshittirishlari efirga uzatila boshladi.
  • 1936 – Markaziy ob-havo byurosi bazasida Markaziy ob-havo instituti tashkil etildi.
  • 1940 – nemislar Koventrini vayron qilishdi.
  • 1944 – Mesxeti turklari deportatsiyasi boshlandi.
  • 1960 – OPEK – neftni eksport qiluvchi davlatlar tashkilotiga asos solindi.
  • 1963 – Atlantika okeanida vulqon otilishi natijasida Surtsey oroli hosil boʻldi.
  • 1969 – “Apollon-12” Oyga uchdi.
  • 1989 – SSSR majburiy ko’chirilgan xalqlarga qarshi noqonuniy va jinoiy repressiv harakatlarni tan olish to’g’risida deklaratsiyani qabul qildi.
  • 1994 – Parij va London o’rtasida La-Mansh bo‘g‘ozi ostidagi tunnel orqali harakat ochildi.
  • 1999 – BMT Afgʻonistonga qarshi sanksiya kiritib, oziq-ovqat yordamidan mahrum etdi.
  • 2002 – Argentinada iqtisodiy inqiroz boshlandi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1650 – Vilgelm III Oranskiy (1702) – 1674-yildan Niderlandiyaning shtadtgalteri (hukmdori), 1689-yildan Angliya qiroli.
  • 1765 – Robert Fulton (1815) – amerikalik ixtirochi, birinchi bug’li kemani yaratuvchisi.
  • 1771 – Mari Fransua Ksavye Bisha (1802) – fransuz vrachi.
  • 1779 – Elenshleger Adam Gotlob – Daniya romantik yozuvchi, Estetika professori (1809).
  • 1829 – Mikael Nalbandyan (1913) – Arman yozuvchisi, faylasuf, yangi arman adabiy tilining asoschilaridan biri. 
  • 1840 – Klod Mone (1926) – fransuz rassomi, impressionizm asoschilaridan biri.
  • 1889 – Javoharlal Neru (1964) – hind siyosatchisi, Hindistonning birinchi Bosh vaziri (1947-1964).
  • 1889 – Husayn Taxa (1973) – Arab yozuvchisi, adabiyotshunos va tarixchi (Misr).
  • 1891 – Frederik Banting (1941) – Kanada fiziologi, insulinni kashf qilgan, Nobel mukofoti sovrindori (1923).
    Kun tarixi kanalidan olindi.
  • 1907 – Uilyam Steyg – amerikalik rassom, bolalar yozuvchisi.
  • 1907 – Astrid Lindgren (2002) – shved yozuvchisi, Nobel mukofoti sohibasi (1994).
  • 1922 – Butros Butros-Gʻoliy (2016) – Misrlik diplomat, BMTning 6-kotibi (1992-1996).
  • 1948 – Charlz III – Birlashgan Qirollik va Millatlar Hamdoʻstligi qiroli.
  • 1954 – Kondoliza Rays – amerikalik davlat arbobi, AQShning 66-davlat kotibi (2005-2009).
  • 1975 – Martin Hayrer – Avstriyalik matematik.
  • 1984 – Mariya Sherifovich – serb qo’shiqchisi, Yevrovidenie-2007 qo’shiq tanlovi g’olibi.
  • 1985 – Tomas Vermalen – belgiyalik futbolchi, jahon chempionati sovrindori (2018).
  • 1989 – Vlad Chirikes – ruminiyalik futbolchi, Ruminiyaning eng yaxshi futbolchisi (2013).
  • 1991 – Teylor Xoll, kanadalik xokkeychi, ikki karra jahon chempioni (2015, 2016).
  • 1993 – Samuel Umtiti – fransuz futbolchisi, jahon chempioni (2018).
  • 1998 – Sofiya Kenin – amerikalik tennischi.
  • 2001 – Harrison Charles Ashby – shotlandiyalik professional futbolchi.