? BAYRAMLAR:
? Butunjahon san’at kuni.
? Butunjahon madaniyat kuni.
? Ekologik bilimlar kuni.
? Xalqaro biotibbiyot laboratoriyasi kuni.
? Xalqaro mikroko’ngillilar kuni.
? MILLIY BAYRAMLAR:
?? O‘zbekiston – «Madaniyat va san’at xodimlari kuni.
?? Ispaniya – Bolalar kuni.
?? Qozog‘iston – Sevishganlar kuni.
?? Gruziya – Sevgi kuni.
?? AQSh, ?? Kanada – Amerika imo-ishora tili kuni.
?? Puerto-Riko – Xose de DiegoMinh tugʻilgan kuni.
?? Ukraina – Jinoyat qidiruv boshqarmasi xodimlari kuni.
?? Rossiya – Radioelektron jangovar qo’shinlar kuni.
?? AQSh – Jeki Robinson kuni.
?? KXDR – Kim II-Sungning tug’ilgan kuni.
?? Bosniya va Gersegovina – Armiya kuni.
? VOQEALAR:
- 1395 – Terek daryosi bo‘yida Amir Temur va To‘xtamishxon o‘rtasidagi hal qiluvchi jang.
- 1450 – Forminiy jangi, unda fransuz armiyasi qit’ada ingliz ekspeditsiya korpuslarini mag’lub etdi.
- 1638 – Xara qal’asiga hujum natijasida Simabara qo’zg’oloni – yapon dehqonlarining qo’zg’oloni – nihoyat bostirildi.
- 1784 – Buyuk Britaniyada havo sharida birinchi boshqariladigan parvoz amalga oshirildi.
- 1795 – Litvaning Rossiya imperiyasiga qo’shilishi.
- 1877 – Italiyalik kashfiyotchi Enriko Forlanini havoga ilk protovertolyotni uchirib koʻrdi.
- 1856 – Kanadada birinchi “Toronto” parovozi qurildi.
- 1891 – Amerikalik ixtirochi Tomas Edison harakatlanuvchi mashinalar tasvirini jamoatchilikka namoyish qildi.
- 1896 – Yunoniston poytaxti Afinada antik davrlardan beri ilk Olimpiya oʻyinlari nihoyasiga yetdi.
- 1898 – AQSHda senator X.Teller tomonidan Ispaniyaga urush eʼlon qilish toʻgʻrisidagi Kongress rezolyutsiyasiga kiritilgan tuzatish qabul qilindi.
- 1924 – AQShda avtomobil yo‘llarining birinchi xaritasi paydo bo‘ldi.
- 1928 – Tojikistonda arab alifbosidan lotin grafikasiga o‘tildi.
- 1935 – Vashingtonda “San’at va ilmiy muassasalar hamda tarixiy yodgorliklarni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi shartnoma – Rerix pakti imzolandi.
- 1942 – Qamaldagi Leningradda tramvaylar harakati tiklandi.
- 1950 – Peshku tumani tashkil etildi.
-1955 – Illinoys shtatining Des Pleynsshahrida tadbirkor Rey Krok oʻzining ilk McDonald’s restoranini ochdi. - 1986 – AQSh Yevropadagi fuqarolariga qarshi teraktlarga javoban Liviyaga havo hujumi uyushtirdi.
- 1989 – Sheffilddagi “Xillsboro” stadionida tiqilinch yuz berdi, 96 kishi halok bo’ldi.
- 1993 – YUKOS neft kompaniyasi tashkil etildi.
- 1993 – Turkmaniston prezidenti Saparmurot Niyozov turkman tili va yozuvi, kirill alifbosidan lotin alifbosiga oʻtishini eʼlon qildi.
- 1994 – Jahon savdo tashkiloti tuzish boʻyicha Marokash kelishuvi amalga oshirildi.
- 1999 – Xalqaro astronomlar jamoasi Andromeda yulduz turkumidagi Ipsilon yulduzi yaqinida yirik sayyoralar topilganligini e’lon qildi.
- 2000 – Shahrisabz shahrida Sohibqiron Amir Temur xotirasiga bag‘ishlangan milliy kurash bo‘yicha uchinchi Xalqaro turnir bo‘lib o‘tdi.
Kun tarixi kanalidan olindi - 2005 – Boyqo’ng’ir kosmodromidan “Soyuz TMA-6” kosmik kemasi uchirildi.
- 2010 – Qirgʻiziston prezidenti Qurmanbek Bakiyev isteʼfoga chiqdi.
- 2013 – Boston marafonidagi portlash.
- 2019 – Notr-Dam soboridagi dahshatli yong’in tom va shpilning qulashiga olib keldi.
? TAVALLUDLAR:
- 1452 – Leonardo da Vinchi (1519) – buyuk italyan musavviri va olimi.
- 1489 – Memar Sinan (1588) – turk meʼmori va muhandisi.
- 1642 – Sulaymon II (1691) – Usmonlilar imperiyasining sultoni (1687-1691).
- 1684 – Yekaterina I (haqiqiy ismi Marta Samuilovna Skavronskaya; 1727) – Rossiya imperatritsasi (1725-1727).
- 1707 – Leonard Eyler – matematik, mexanik, fizik va astranom.
- 1710 – Uilyam Kullen – shotland olimi, “nevroz” atamasini fanga kiritgan.
- 1793 – Vasiliy Struve (1864) – rus astronomi, Dunay daryosining quyilishidan to Shimoliy Muz okeanigacha boʻlgan meridian yoyi uzunligini (25°20’) oʻlchagan.
- 1797 – Lui Adolf Tyer (1877) – fransuz tarixchisi va siyosatchisi, Uchinchi respublikaning birinchi prezidenti (1871-1873).
- 1858 – Dyurkxeym Emil (1917) – fransuz sotsiologi, fransuz sotsiologik maktabi asoschisi.
- 1874 – Yoxannes Stark (1957) – nemis fizigi, Nobel mukofoti sohibi (1919).
- 1878 – Sadriddin Ayniy – yozuvchi, olim, jamoat arbobi.
- 1880 – Maks Vertgeymer (1943) – chex psixologi, geshtaltpsixologiya asoschilaridan biri.
- 1894 – Nikita Xrushchyov (1971) – KPSS Markaziy Komitetining birinchi kotibi (1953-1964), Sovet Ittifoqi Qahramoni, uch karra Sotsialistik Mehnat Qahramoni.
- 1896 – Nikolay Semyonov (1986) – rus fizigi va fizik-kimyogari, kimyoviy fizika fani asoschilaridan, Nobel mukofoti sohibi (1956).
- 1910 – Migel Naydorf (1997) – argentinalik shaxmatchi, xalqaro grossmeyster.
- 1912 – Kim Ir Sen (1994) – koreyalik siyosatchi, Shimoliy Koreyaning asoschisi va birinchi rahbari.
- 1914 – Ziyo Samadiy – uyg’ur yozuvchisi, davlat va jamoat arbobi, zamonaviy uyg’ur adabiyoti asoschilaridan.
- 1937 – Gulsara Yoqubova – aktrisa, O‘zbekiston xalq artisti.
Kun tarixi kanalidan olindi - 1945 – Alibekov Islom – teatr rassomi, O’zbekiston xalq rassomi (2001).
- 1949 – Alla Pugachyova – taniqli rus qo‘shiqchisi.
- 1952 – Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf ibn Muhammad Ali (2015) – atoqli diniy ulamo, islom dini rivojiga katta hissa qo‘shgan o‘zbek olimi, Islom ulamolari millatlararo ittifoqining aʼzosi.
- 1953 – Shodiyev Fattoh – yirik tadbirkor, milliarder, millati – oʻzbek, Alijon Ibragimovning hamkori, Eurasian National Resources Corporation(ENRC) hamraisi.
- 1959 – Dame Emma Tompson DBE – ingliz aktrisasi, ssenariy muallifi va hajvchi.
- 1984 – Botir Usmonov – ogir atletikachi, xalqaro toifadagi sport ustasi (2001), “Oʻzbekiston iftixori” (2001).
- 1990 – Emma Charlotte Duerre Uatson – britaniyalik aktrisa va fotomodel.
- 1991 – Xaver Fernandes – ispaniyalik figurali uchuvchi, ikki karra jahon chempioni va yakkalik konkida uchish bo’yicha 7 karra Yevropa chempioni.
- 1993 – Meydlin Martin – amerikalik aktrisa
- 1994 – Maya Dahlkvist – shved chang’isi, uch karra Olimpiya o’yinlari sovrindori, ikki karra jahon chempioni.
1994 – Shona Miller-Uibo – Bagamiyalik yuguruvchi, 400 metrga yugurish bo’yicha ikki karra Olimpiya chempioni (2016, 2020). - 1999 – Stefaniya Konstantini – italiyalik kyorlingchi, Olimpiya chempioni (2022).