19 yanvar kun tarixi

? BAYRAMLAR:

? Butunjahon “Kvark” tvorogi kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Belarus – Qutqaruvchilar kuni.
?? AQSh – Konfederatsiyani xotirlash kuni.
?? Eron – G‘azo sektori kuni.

? VOQEALAR:

  • 639 – Xlodvig Neystriya va Burgund qirolligi taxtiga o‘tirdi.
  • 1127 – Xitoy imperatorlarining Jurchjen ko’chmanchilari tomonidan asirga olinishi.
  • 1806 – Britaniya Yaxshi Umid Burnini okkupatsiya qildi.
  • 1817 – Xose San-Martin Armiyasi bilan And togʻlaridan oʻtdi.
  • 1825 – Ezra Daggett oziq-ovqatni saqlash uchun konserva qutisini patentladi.
  • 1861 – Jorjiya AQShdan ajralib chiqqan 5-shtat bo‘ldi.
  • 1899 – Buyuk Britaniya va Misr Sudan ustidan birgalikda nazorat o’rnatdilar.
  • 1903 – Birinchi “Tour de France” velopoygasi boshlandi.
  • 1938 – Amerikaning General Motors kompaniyasi dunyoda birinchi bo’lib dizel dvigatellarini ommaviy ishlab chiqarishni boshladi.
  • 1945 – Lodz gettosi ozod qilindi.
  • 1955 – AQSh Prezidenti Eyzenxauer dunyoda birinchi televidenie orqali press-konferensiyasini o‘tkazdi.
  • 1966 – Indra Gandi Hindiston bosh vaziri bo‘ldi.
  • 1975 – Qashqadaryo viloyatining o‘lkashunoslik muzeyi tashkil topdi.
  • 1977 – Mayami va Bagama orollarida qor yogʻdi.
  • 1986 – Ispaniya Isroilni tan oldi.
  • 1991 – Saddam Husayn buyrug‘i bilan Fors ko‘rfaziga 816 ming tonna neft oqizib yuborildi.
  • 1992 – Oʻzbekiston va AQSh o’rtasida diplomatik aloqalar o’rnatildi.
  • 1993 – Isroil FOTni jinoiy bo’lmagan yuridik tashkilot deb hisoblashga rozi bo’ldi.
  • 1995 – Rossiya qo‘shinlari Grozniyda prezident saroyini egallashdi.
  • 2001 – Bill Klinton 1999-yilda Yugoslaviyaga qo‘llanilgan iqtisodiy sanksiyani bekor qildi.
  • 2006 – Amerikaning New Horzont yulduzlararo avtomatik stansiyasi Plutonni tadqiq qilish uchun uchirildi.
  • 2017 – ECOWASning Gambiyaga aralashuvi boshlandi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1544 – Fransisk II (1560) – Fransiyaning 11-qiroli (1559-yildan), Shotlandiya qirol-konsorti (1558-yildan), Valualar sulolasidan.
  • 1736 – Jeyms Uatt (1819) – ingliz ixtirochisi, universal issiqlik dvigatelini ixtiro qilgan.
  • 1798 – Avgust Kont (1857) – fransuz faylasufi, sotsiologiya fanining asoschisi.
  • 1807 – Robert Edvard Li (1870) – 19 asr  Amerikaning mashhur qo‘shin boshliqlaridan biri, 1861-65 yillardagi fuqarolik urushida  qatnashgan va janubiy konfederatlar qo‘shiniga bosh bo‘lgan. 
  • 1809 – Edgar Allan Po (1849) – amerika romantik yozuvchisi va adabiy tanqidchisi, simvolizm boshlovchisi.
  • 1839 – Pol Sezann (1906) – fransuz post-impressionist musavviri.
  • 1875 – Mahmudxoʻja Behbudiy (1919) – dramaturg, noshir, din va jamoat arbobi, turkiston jadidchilik harakatining yoʻlboshchisi, milliy maʼrifat rahnamosi.
  • 1912 – Leonid Kantorovich (1986) – sovet matematigi, iqtisodchi, Nobel mukofoti sohibi (1975).
  • 1920 – Xavyer Peres de Kuelyar – Perulik diplomat, BMTning 5-Bosh kotibi.
  • 1921 – Hamidova Manzura – terapevt, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan  fan arbobi.
    Kun tarixi kanalidan olindi
  • 1947 – Otayor (2001) – shoir, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan madaniyat xodimi (1993).
  • 1949 – Vahobov Ismoil va
  • 1951 –  Vahobov Isroil  – aka-uka hamnafas xonandalar, O‘zbekiston Respublikasi xalq hofizlari (1999).
  • 1958 – Zulfiqor Musoqov – oʻzbek kinorejissori, “Oʻzbekfilm” kinostudiyasi bosh muharriri.
  • 1983 – Yustina Kovalchik – polshalik chang’ichi, ikki karra jahon va Olimpiya chempioni.
  • 1987 – Ruslan Makarov – oʻzbekistonlik ogʻir atletikachi, Oʻzbekiston terma jamoasi aʼzosi.
  • 1992 – Shon Jonson – amerikalik gimnastikachi, Olimpiya chempioni, uch karra jahon chempioni.