23 may kun tarixi

? BAYRAMLAR:

? Xalqaro sport kurashi kuni.
? Butunjahon toshbaqalar kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Tojikiston – Yoshlar kuni.
?? Meksika – Talabalar kuni.
?? Ukraina – Qahramonlar kuni.
?? Ukraina – Dengiz piyoda askarlari kuni.
?? Ozarbayjon – Atrof-muhit va tabiiy resurslar vazirligi kuni.
?? Yamayka – Mehnat kuni.

? VOQEALAR:

  • 1592 – Venetsiyada inkvizitsiya tomonidan italyan faylasufi Jordano Bruno xudosizlikda aylanib qamoqqa olindi.
  • 1618 – O‘n uch yillik urish boshlanishining rasmiy sanasi.
  • 1829 – Vena shahrida Kiril Demyan o‘zining musiqa asbobi – akkordeonni patentladi.
  • 1862 – Front-Royal jangi.
  • 1877 – Rumin qirolligining  Turkiyadan batamom mustaqilligi e’lon qilindi.
  • 1879 – Ivan Turgenev Oksford universitetining fuqaroviy huquqlar doktori unvoniga  sazovar bo‘ldi. Bu sharafga erishgan dunyodagi birinchi yozuvchidir.
  • 1904 – Venada yunon-rum kurashi bo‘yicha birinchi jahon chempionati boshlandi.
  • 1915 – Italiya Avstriya-Vengriyaga urush e’lon qildi va I jahon urushiga kirdi.
  • 1922 – Uolt Disney (Walter Elias Disney) «Laf-o-Gram Filmz» kinokompaniyasiga asos soldi. 
  • 1925 – Gruziyada radioeshittirishlar boshlandi.
  • 1930 – “Komsomolskaya Pravda” gazetasi o’zining birinchi Lenin ordeni bilan mukofotlandi.
  • 1931 – Munavvar qori Abdurashidxon o‘g‘li Moskvaning Butirka turmasida otib o‘ldirilgan edi.
  • 1949 – GFR Asosiy qonuni (konstitutsiya) kuchga kirdi.
  • 1984 – Stiven Spilbergning «Indiana Jons-2” filmi premerasi bo‘lib o‘tdi.
  • 1992 – MDH davlatlarining strategik hujum qurollarini cheklash haqidagi Lissabon protokoli imzolandi.
  • 1992 – Namanganda Boborahim Mashrab muzeyi va haykalining tantanali ochilish marosimi o‘tkazildi.
  • 1996 – Germaniyaning Bonn shahrida ingliz, nemis va rus tilida chop etilgan “Islom Karimov—yangi O‘zbekiston Prezidenti” kitobining taqdimoti bo‘lib o‘tdi.
  • 2004 – Sharl de Goll xalqaro aeroportidagi (Parij) E2 terminalining tomi qulab tushdi. 4 kishi halok bo’ldi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1052 – Filipp I (1108)- Fransiya qiroli (1060-1108).
  • 1707 — Karl Linney (1778) – Shved tabiatshunosi, o‘simliklar va hayvonot dunyosi tasnifi jadvalini tuzgan olim.
  • 1729 — Juzeppe Parini (1799) – Italyan publitsisti va satirik yozuvchisi.
  • 1844 – Abdul Baho (1921) – eronlik din arbobi, Bahoiylik e’tiqodining asoschilaridan biri.
  • 1891 – Per Fabian Lagerkvist (1939) – shved yozuvchisi, Nobel mukofoti sohibi (1951).
  • 1908 – Jon Bardin (1991) – amerikalik fizik, tranzistorni yaratgan, ikki marta Nobel mukofotiga sazovor boʻlgan yagona olim (1956, 1972).
  • 1921 – Anna Morozova (1944) – sovet razvedkachisi, maxfiy josus, Sovet Ittifoqi Qahramoni.
  • 1921 – Grigoriy Chuxray (2001) – sovet kinorejissyori va ssenariy muallifi, SSSR xalq artisti.
  • 1925 – Joshua Lederberg (2008) – amerikalik genetik olim,  Nobel mukofoti sohibi (1958).
  • 1936 – Toshxo’ja Akromov – kinorejissyor, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi.
  • 1945 – Mixail Bagdasarov – sirk ijrochisi, hayvon o‘rgatuvchi, Armaniston SSRda xizmat ko’rsatgan artist, RF xalq artisti.
  • 1951 – Anatoliy Karpov – taniqli shaxmat ustasi,12-jahon chemioni, xalqaro grossmeyster.
  • 1959 – Larisa Guzeyeva – teatr va kino aktrisasi, teleboshlovchi, RF xizmat ko’rsatgan artisti.
  • 1972 – Rubens Barrikello  –
    Formula-1  musobaqalarining yetakchi  poygachilaridan biri.
  • 1974 – Manuela Shvesig – nemis siyosiy arbobi.